بررسی تنوع ژنتیکی نمونه های آلوی وحشی و تجاری با استفاده از مارکر ملکولی SSR

Abstract

امروزه آلو یکی از درختان میوه مهم در بسیاری از کشورهای جهان می‌باشد. آگاهی از تنوع ژنتیکی ژرم‌پلاسم‌های موجود امکان انتخاب والدین در بهبود برنامه‌های اصلاحی را فراهم می‌کند. جهت ارزیابی تنوع ژنتیکی و مشخص نمودن روابط ژنتیکی بین ژنوتیپ‌های آلوی ایران (رامسر، کرج و مشهد) و ژنوتیپ‌های تجاری موجود در مرکز تحقیقات گروه علوم باغبانی دانشگاه تهران و همچنین نمونه میروبالان از هشت نشانگر ریزماهواره استفاده شد. این نشانگرها تعداد 68 آلل در مجموع هشت جایگاه ریزماهواره در ژنوتیپ‌‌های مورد بررسی تولید کردند. مکان‌های ریزماهواره UDA-005 و UDP98410 با 12 آلل بیشترین و مکان‌ ریزماهواره CPSCT026 با چهار آلل کمترین تعداد آلل را در بین نشانگرها تولید کردند. میانگین تعداد آلل‌های مؤثر (ne) 1/4 با حداکثر 6/6 آلل در مکان ریزماهواره UDA-005 و حداقل 7/2 درASSR71 بود. میانگین هتروزیگوتی مورد انتظار در بین مکان‌ها 73/0 بود که از 58/0 در ASSR71 تا 86/0 در مکان ریزماهواره UDA-005 متفاوت بود. میانگین هتروزیگوتی مشاهده شده 49/0 بود که از 34/0 در UDP98410 تا 71/0 در مکان ASSR72 متغیر بود. میانگین شاخص جریان ژنی (Nm) در بین همه مکان‌ها 22/1 بود که نشان می‌دهد مبادله مواد ژنتیکی (بذر، گرده و غیره) بین محل‌های جغرافیایی مورد نظر انجام شده است. محتوای اطلاعات چندشکلی در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی از 52/0 تا 80/0 با میانگین 69/0 ارزیابی شد که هتروزیگوتی بالا را در بین ژنوتیپ‌های آلو نشان داد. گروه‌بندی نمونه‌ها از روش تجزیه خوشه‌ای بر اساس ضریب تشابه SMC انجام شد و دندروگرام با استفاده از روش Unweighted Paired Group Method of Arithmetic Means رسم گردید. گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها با مناطق جغرافیایی مطابقت نداشت به طوریکه آلوهای مناطق متفاوت در گروه‌های ژنتیکی مجاور هم قرار گرفتند ولی تفاوت مشخصی بین ژنوتیپ‌های هگزاپلوئید و دیپلوئید مشاهده شد به گونه‌ای که ژنوتیپ‌های هگزاپلوئید در فاصله 66/0 از بقیه ژنوتیپ‌ها جدا شدند و در یک گروه قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصل از ماتریس تشابه کمترین تشابه ژنتیکی (506/0) و بیشترین آن (92/0) و متوسط تشابه بین کل ژنوتیپ ها 77/0 بود که با متوسط تشابه گزارشات قبلی در ژنوتیپ‌های مشابه با استفاده از دیگر نشانگرها (71/0) مطابقت نشان داد.