برهمکنش باکتری های گره زای ریشه و قارچ Fusarium solani عامل بیماری پوسیدگی ریشه باقلا

Abstract

پوسیدگی ریشۀ باقلا ناشی از Fusarium solaniاز جمله بیماری‌هایمهم بوده و کنترل آن دشوار و پر هزینه است. در این پژوهش برهم‌کنش باکتری‌های گره‌زای ریشه با عامل بیماری بررسی شد. باکتری‌های گره‌زای ریشۀ باقلا با قارچF. solani <em> </em>در محیط کشت otato dextrose agar در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار تقابل داده شدند. از نظر بازدارندگی از رشد قارچ، باکتری‌ها تفاوت معنی‌دار داشتنــد و استـریـن NSZ3 Rhizobium leguminosarumبا میانگین هالۀ بازدارنده 93/1 میلی‌متر بیشترین و استرینR. leguminosarum NSZ22 با 75/0 میلی‌مترکمترین بازدارندگی را داشتند. برهم‌کنش نماینده‌های باکتری‌ها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در شرایط گلخانه به دو روش آغشته‌سازی بذر و خاک بررسی و شاخص‌های وزن خشک بوته، ریشه و طول ریشه ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تیمارها با هم تفاوت معنی‌دار داشتند و استرین NSZ3 وزن خشک بوته‌ها را شصت و یک درصد نسبت به شاهد آلوده افزایش داد. استرین‌های NSZ3و NSZ46بیشترین تأثیر را روی وزن خشک ریشه داشتند و NSZ3 وزن خشک ریشه را پنجاه درصد و طول ریشه را پنجاه و سه درصد افزایش داد. کاربرد روش آغشته‌سـازی بذر با باکتری‌هـا برای جلوگیری از قارچ پـاتـوژن و کمک به پارامترهای رشد گیاه کارایی بالاتری داشت. انتخاب استرین‌ها با کارایی بالا نه تنها از آلودگی و پیشرفت بیماری جلوگیری کرد، بلکه سبب افزایش کیفیت و کمیت محصول به میزان چشمگیری شد. راهبرد انتخاب و کاربرد باکتری‌های گره‌زا با ویژگی بازدارندگی بیمارگرهای خاکزاد، به حفظ توازن میکروبی خاک، بهداشت تولید محصول و کـاهش هزینه‌هـای کنترل کمک خواهد کرد.