بررسی کنترل بیولوژیک بیماری آتشک گلابی با عامل Erwinia amylovora با استفاده از برخی باکتری‌های آنتاگونیست

Abstract

بیماری آتشک (Fire blight) یکی از بیماری‌های مهم درختان میوه‌ی دانه‌دار در جهان است. مشکلات کنترل این بیماری، بخصوص در مورد استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها و همچنین از آنجایی‌که روش‌های دیگر شیمیایی نیز برای مبارزه با بیماری آتشک سیب و گلابی در دست نیست، روش بیولوژیک می‌تواند به­عنوان بهترین جایگزین برای کنترل بیماری مورد توجه قرار گیرد. در این تحقیق، اثر پنج جدایه آنتاگونیست از گونه‌های <em>Pantoea agglomerans</em> و <em>Pseudomonas</em> <em>fluorescens</em>، بر باکتری عامل بیماری آتشک (<em>Erwinia amylovora</em>) در آزمایشگاه و باغ، مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور باکتری‌های آنتاگونیست و عامل بیماری به ترتیب از بافت‌های سالم و آلوده درختان سیب و گلابی از باغ‌های استان‌های تهران و قزوین جداسازی شد و سپس جدایه‌های به­دست­آمده، با استفاده از آزمون‌های فیزیولوژیک، بیوشیمیایی و مورفولوژیکی مورد شناسایی قرار گرفتند. برای بررسی اثر این آنتاگونیست‌ها بر رشد عامل بیماری آتشک، در آزمایشگاه، آزمون ایجاد هاله­ی بازدارنده (آنتی‌بیوز) و بررسی تولید آنتی‌بیوتیک (آزمون‌ کلروفرم)، به‌کار گرفته شد. در این آزمون‌ها،‌ جدایه‌های آنتاگونیست اثر معنی‌داری را در مهار رشد باکتری <em>E. amylovora</em> از خود نشان دادند. برای بررسی اثر این آنتاگونیست‌ها در جلوگیری از سوختگی گل‌های گلابی به­وسیله‌ی عامل بیماری در شرایط باغ، آزمون مزرعه‌ای طراحی و اجرا شد. تحلیل داده‌های این آزمون مشخص کرد که تیمارهای آنتاگونیستی به­طور معنی‌داری موفق به جلوگیری از سوختگی گل‌ها شدند. به­طوری که این تیمارها وقوع بیماری را بین 3/55 تا 4/86 % کاهش دادند. این یافته‌ها نشان داد که همه‌ی پنج جدایه‌‌ی مورد بررسی در این تحقیق، هم در شرایط آزمایشگاهی و هم در شرایط باغ در کنترل بیماری موفق بوده‌اند.