تغییرات فصلی جمعیت کفشدوزک Hippodamia variegata و میزان پارازیتیسم آن به¬وسیله¬ی زنبور Dinocampus coccinellae در مزارع یونجه همدان

Abstract

کفشدوزک <em>Hippodamia variegata </em>Goeze (Col.: Coccinellidae) با پراکنشی سراسری در اغلب نقاط ایران، نقش مهمی در ایجاد تعادل و تنظیم طبیعی جمعیت بسیاری شته­ها از جمله شته نخودفرنگی، <em>Acyrthosiphon pisum</em> Harris در مزارع یونجه ایفا می­کند. این تحقیق با هدف بررسی تغییرات فصلی جمعیت و تعیین درصد پارازیتیسم مهم­ترین پارازیتوئید این شکارگر انجام شد. نمونه­برداری­ها از 17 فروردین تا اوایل آذر ماه 1389 از مزارع یونجه Hamedani) .(<em>Medicago sativa</em> L. var واقع در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی در منطقه دستجرد به مساحت حدود 5/4 هکتار انجام شد. حشرات کامل شکارگر با اســـتفاده از تورزنی به­­صورت تصادفی در 400 تور جمع­آوری و به آزمایشگاه منتقل شد. تعداد نمونه های جمع­آوری­شده ثبت و نسبت جنسی آنها تعیین گردید. نتایج نشان داد که اوج جمعیت این کفشدوزک با چین دوم و تا حدودی چین سوم یونجه مصادف بود. نسبت جنسی (ماده: نر) این شکارگر نیز 12/1:1 به­دست آمد .مهم­ترین دشمن طبیعی این شکارگر، <em>Dinocampus coccinellae</em> Schrank (Hym.: Braconidae) بود که میزان پارازیتیسم طی ماه­های شهریور تا آبان­ در مزرعه یونجه 15/30% به­دست آمد. بنابر این، با توجه به حضور تقریباً دائمی این کفشدوزک در مزارع یونجه و لزوم حمایت از جمعیت بومی کفشدوزک­ها، تحقیق حاضر اهمیت تغییرات جمعیت کفشدوزک­ها و برخی عوامل موثر روی این تغییرات را نشان می­دهد.