بررسی مضمونی و زیباشناسی نقاشی های مذهبی عامیانه در بقعه لیچا از گیلان

Abstract

گیلان دارای بقاع زیادی است که بر دیوارهای آنها نقاشی‌های عامیانه با موضوعات مذهبی کشیده شده‌اند. در این میان بقعه لیچا یکی از پر طرفدارترین بقاع منطقه به حساب می‌آید که دیوارها و ستون هایش دارای نقاشی‌هایی از این دست‌ است. بقعه لیچا، آرامگاه آقا سید محمد یُمنی بن امام موسی کاظم(ع)، در روستای لیچا در لشت نشا گیلان قرار دارد. مضامین نقاشی‌های این بقعه نشان دهنده علاقه فطری مردم به مذهب و ارادت، احترام و سرسپردگی ایشان به اهل بیت(ع) و صاحب این مکان است. از ویژگی‌های قابل اعتنا در این دیوارنگاره‌ها، اجرای آنان بر اساس نذورات و وقف آن توسط مردم محلی است. این مقاله که بر اساس تحقیق میدانی انجام پذیرفته بر این مساله تاکید می‌ورزد که زیباشناسی و مضامین دیوارنگاره‌های این بقعه با اعتقادات، خلوص و علائق شیعی مردم منطقه گره خورده و ریشه در باورهای دیرین آنان دارد. برای دستیابی به این هدف پژوهشی در ابتدا به جایگاه امامزاده‌ها در میان مردم منطقه و سنت دیوارنگاری بقاع در گیلان پرداخته می‌شود، سپس بقعه لیچا ازجهت موقعیت محلی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد، پس از آن به بررسی نقاشی‌های دیواری این بقعه از منظر مضمون، زیباشناسی فرم، محتوی و هنرمند خالق این آثارمی‌ردازیم.