تعیین طول جغرافیایی مواضع زمین براساس ماهگرفتگی در کتاب تحدید نهایات الأماکن بیرونی
(ندگان)پدیدآور
کرم زاده, فرشادقلندری, حنیفرحیمی, غلامحسیننوع مدرک
Textپژوهشی
زبان مدرک
فارسیچکیده
در متون جغرافیایی دورۀ اسلامی، اعم از جغرافیای توصیفی و جغرافیای ریاضی، در انتخاب خط استوا به عنوان مبدأ عرض جغرافیایی اتفاق نظر وجود دارد اما مبدأ طول جغرافیایی گاه بهپیروی از هندیان «قبة الأرض» و گاه بهپیروی از یونانیان «جزایر خالدات» در نظر گرفته میشده است. علاوه بر این ملاک تقسیمبندی بخش آباد زمین به اقلیمهای هفتگانه طول ساعات بلندترین روز سال است که به عرض جغرافیایی مربوط است. از این رو محاسباتِ مربوط به تعیینِ عرض جغرافیاییِ مواضع مختلف زمین در آثار جغرافیای ریاضی میآمده است اما آوردن محاسبۀ طول جغرافیایی عمومیت ندارد. بیرونی در تحدید نهایات الأماکن که میتوان آن را کتابی در جغرافیای ریاضی به حساب آوردْ علاوه بر محاسبات مربوط به عرض جغرافیایی، محاسبات تعیین طول جغرافیایی را نیز آورده است و تلاش میکند دستورالعملهایی کلی برای محاسبۀ اختلاف طول جغرافیایی دو شهر بهدست دهد. در این مقاله روشهای محاسبۀ اختلاف طول جغرافیایی بر اساس رخداد ماهگرفتگی بر اساس کتاب تحدید نهایات الأماکن بررسی شدهاند.
کلید واژگان
بیرونیتحدید نهایات الأماکن
جغرافیا
جغرافیای ریاضی
طول جغرافیایی
شماره نشریه
1تاریخ نشر
2019-08-231398-06-01
ناشر
دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهرانUniversity of Tehran, Faculty of Theology and Islamic studies
سازمان پدید آورنده
دانشجوی دکتری تاریخ علم دورۀ اسلامی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهراناستادیار، پژوهشکدۀ تاریخ علم، دانشگاه تهران
استاد، گروه مهندسی مکانیک، دانشگاه تربیت مدرس تهران
شاپا
2228-79062645-5110




