فعالیت های دلالان و جلّاس و تأثیر آن ها بر بازار بر اساس منابع مغربی _ اندلسی

Abstract

دلّالی از حرفه‌های مشروع در بازار مسلمانان بود که محتسب بر آن نظارت می‌کرد؛ دلّالان به دو دستۀ خُرد و کلان تقسیم می‌شدند. آن‌ها ملزم بودند در ازای فروش کالا، تنها اجرت‌العمل متعارف آن را دریافت کنند و مجاز به افزایش آزادانۀ قیمت کالاها، که ثبات و نظم اقتصادی بازار را بر هم می‌زد، نبودند. در میان دلّالان کلان، گروهی موسوم به «جُلّاس» بودند که در کسب‌وکار بازاریان و ثبات اقتصادی بازار اخلال می‌کردند. این پژوهش درصدد است نقش دلّالان و جلّاس را در بازارهای مغرب و اندلس در سده‌های میانه بررسی کند. نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد که جلّاس، بر خلاف دلّالان، به‌منظور کسب سود بیشتر، با سوء‌استفاده از شرایط اقتصادی جامعه و عدول از هنجارها و ارزش‌های اخلاقی، موجب اخلال در کسب‌وکار و بی‌ثباتی بازار می‌شدند. مقابله با این گروه یکی از وظایف اصلی صاحب‌السوق بود که متعهد بودند با ایجاد ارتباط درست میان بازاریان و واسطه‌گران و نظارت دقیق و مستمر بر دلّالان، از اقدامات و ارتباطات ناشایست آنان، به‌ویژه همکاری با محتکران، و دستیابی به سودهای گزاف و مخلّ بازار ممانعت کنند.