مدل طراحی شبکه حمل‌ونقل ترکیبی تحت شرایط عدم قطعیت (موردمطالعه: حمل‌ونقل سیمان در کشور ایران)

Abstract

امروزه با جهانی‌شدن زنجیره‌های تأمین، استفاده از سیستم‌های حمل‌ونقل کارآمد برای توزیع کالاها می‌تواند تأثیر زیادی بر کاهش هزینه‌های لجستیکی و افزایش رضایت­مندی مشتریان بگذارد. در این راستا مراکز لجستیک بار علاوه بر اینکه زیرساخت‌های موردنیاز برای انتقال جریان بار از جاده به شبکه ریلی را فراهم می‌کنند، نقش بسزایی در کاهش هزینه‌های کل حمل‌ونقل با استفاده از اقتصاد در مقیاس و ایجاد ارزش‌افزوده برای کالاهای خام دارند. ازاین‌رو در این پژوهش با توجه به عدم قطعیت موجود در تقاضاها و هزینه های حمل‌ونقل، یک مدل ریاضی استوار برای طراحی شبکه حمل‌ونقل ترکیبی بار با استفاده از دو روش حمل‌ونقل ریل و جاده در سطح ملّی ارائه شده است. در مدل احتمالی مبتنی بر سناریوی ارائه‌شده، دو هدف موردتوجه قرار گرفته است؛ هدف نخست بر حداقل­کردن هزینه‌ها و هدف دوم از دیدگاه کاهش ریسک تصمیم‌گیری بر حداقل­کردن حداکثر تأسف سناریوهای محتمل در چارچوب برنامه‌ریزی استوار متمرکز است. در ادامه، برای نمایش اعتبار مدل ارائه شده و کارایی آن، حمل‌ونقل ترکیبی سیمان در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. خروجی‌ها نشان می‌دهد که توسعه تعدادی از ایستگاه‌های راه‌آهن در کشور و انتقال حجم قابل‌توجهی از سیمان حمل­شده از جاده به شبکه ریلی، موجب کاهش قیمت این محصول استراتژیک می‌شود.