ماتریس توسعۀ منابع انسانی فهم دوسویگی عاملیت و ساختار در توسعۀ منابع انسانی

Abstract

این پژوهش با هدف فهم ویژگی‌های عاملیت فعال/منفعل نسبت به توسعۀ منابع انسانی و ساختار حمایتگر/غیرحمایتگر از توسعۀ منابع انسانی، درصدد ارائۀ نوعی نظریۀ توصیفی (از نوع گونه‌شناسی‌ها) در توسعۀ منابع انسانی با عنوان «ماتریس توسعۀ منابع انسانی» است. در این پژوهش ویژگی‌های عاملیت فعال/منفعل و ساختار حمایتگر/غیرحمایتگر از توسعۀ منابع انسانی با روش‌شناسی فن وقایع حساس، شناسایی و به کمک روش تحلیل تِم، مقوله‌بندی و تحلیل شدند. سپس با کاربست نظریۀ ساخت‌یابی گیدنز، دربارۀ نقش دوسویۀ عاملیت و ساختار در توسعۀ منابع انسانی بحث شد. مأخذ گردآوری اطلاعات در این پژوهش، مصاحبه و پیشینۀ پژوهشی و مشارکت‌کنندگان آن، مدیران شرکت مپنا و خبرگان حوزۀ توسعۀ منابع انسانی بودند. 279 تِم‌ پدیدارشده در 8 مصاحبه و بررسی 27 پژوهش برای عاملیت به شکل قیاسی در سه بعد شناختی، هیجانی و رفتاری و 427 تِم پدیدارشده از همین تعداد مصاحبه و 41 پژوهش برای ساختار در 10 بعد حمایت‌های رفتاری ـ ادراکی، فرایندی ـ رویه‌ای، برنامه‌ای، تشکیلاتی، شغلی، فرهنگی، فناورانه، سیستمی، مالی و زمانی، دسته‌بندی شدند. در نهایت، چهار وضعیت سازمانی قابل پیش‌بینی در ماتریس توسعۀ منابع انسانی و ویژگی‌های هر وضعیت، بیان شد.