آینده‌نگاری آموزش علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران با رویکرد تحلیل تأثیرات متقابل

Abstract

هدف: مطالعه حاضر با هدف آینده‌نگاری آموزش علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران با رویکرد تحلیل تأثیرات متقابل انجام شده است.<br />روش‌: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و برای انجام آن از روش‌های پیمایش و تحلیل تأثیرات متقابل استفاده شده است. جامعۀ پژوهش شامل اعضای هیئت علمی، دانشجویان و پژوهشگران علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران است. تجزیه‌وتحلیل نهایی روی 110 ماتریس بازگشتی انجام شد. داده‌های گردآوری شده با استفاده از نرم‌افزار میک‌مک تحلیل شد.<br />یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که نیروهای پیشران کلیدی گرایش به بازنگری در ساختار پژوهش و آموزش در حوزه‌های علوم انسانی و اجتماعی، استقرار نظام اعتبارسنجی و تضمین کیفیت، وضعیت اشتغال دانش‌آموختگان آموزش عالی کشور، جایگاه رشته در افکار عمومی و نگرش مردم نسبت به آن، معادلۀ عرضه و تقاضا و نظام گزینش دانشجو در آموزش عالی، فرصت‌های شغلی جدید با محوریت اطلاعات و دانش، گسترش رشته‌های موازی با رشته، تخصص‌گرایی در برنامه‌ریزی درسی، گنجاندن عنصر کارآفرینی در آموزش رشته، تأثیرگذاری فن‌آوری اطلاعات بر محیط‌های کاری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، تعامل و ارتباط گروه‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی با صنعت و بهسازی و بالندگی آموزشی اعضای هیئت علمی بیش‌ترین تأثیرگذاری و تأثیرپذیری را بر آیندۀ آموزش رشته دارند.<br />اصالت: به‌نظر می‌رسد با توجه به مطالعات انجام شده، این پژوهش برای نخستین بار به تحلیل تأثیرات متقابل نیروهای پیشران تأثیرگذار بر آیندۀ آموزش علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران پرداخته است و تکنیک تحلیل تأثیرات متقابل به‌عنوان روشی جدید در حوزۀ آموزش رشته در این پژوهش به‌کار رفته است.