ماهیّت حقوقی بازخرید کالاهای انبارشده در شرکت‌های فروش مستقیم

Abstract

یکی از روش‌های فروش محصولات، «فروش مستقیم» است. شرکت‌هایی که از این شیوه استفاده می‌کنند، محصولات تولیدی خود را تنها به‌واسطۀ توزیع‌کنندگان خود، به مصرف‌کننده‌های نهایی می‌فروشند. در این روش، توزیع‌کنندگان محصولات شرکت را به‌طور عمده از شرکت خریداری می‌کنند و به‌دور از یک مکان ثابت تجاری و به شیوۀ خرده‌فروشی به مصرف‌کنندگان می‌فروشند. زیان‌بار بودن انبار‌شدن کالاهای فروش‌نرفته در دست توزیع‌کنندگان باعث شده قانون‌گذاران برای حمایت از حقوق توزیع‌کننده، شرکت را ملزَم به بازپس‌گیری آن کالاها کنند. پرسش اساسی در خصوص این مسئله که در علم فروش مستقیم به «بازخرید» معروف است، ماهیت حقوقی آن است. به اجمال می‌توان گفت که بازخرید یک خیار مختص فروش مستقیم است. به موجب این خیار در پایان رابطۀ قراردادی شرکت و توزیع‌کننده، در صورت درخواست توزیع‌کننده، شرکت با کسر پورسانت‌های پرداخت شده و مبلغی معقول، موظف به بازپس‌گیری کالاهایی خواهد بود که در دست توزیع‌کننده انبار شده است.