مطالعه تطبیقی روابط خانوادگی در خانواده های چندزن و تک همسر

Abstract

ساختار خانواده تک‌همسر تفاوت معنی‌داری با ساختار خانواده چندهمسر دارد. از این‌رو، روابط خانوادگی متفاوتی در هر یک از این دو ساخت مشاهده شده است. هر زمان که تغییراتی اساسی در شکل، شیوه سکونت و تعداد اعضاء خانواده بر حسب نقش و پایگاه آن‌ها ایجاد شود، محتوای کشمکش از یک‌سو و شدت کشمکش از سوی دیگر در روابط خانوادگی تحت تأثیر قرار می‌گیرد. این در حالی است که همة نظریه‌های موجود، خانواده را محیطی صمیمی تعریف می‌کنند. منطبق با نظریات به‌کار رفته، در ساختار چندهمسر که افراد مختلفی به‌دنبال ایفای نقش‌های همسان برمی‌آیند؛ اعضای خانواده به شکل آشکار یا پنهان جهت دستیابی به منابع مشترک، ارزشمند و کمیاب از مکانیزم رقابت استفاده می‎کنند. به ‌این ترتیب مشروعیت سیستم زیر سؤال رفته و درجه‌ای از کشمکش در روابط قدرت، روابط عاطفی و روابط جنسی ایجاد می‌شود. در این مطالعه، به‌منظور ارزیابی فرضیه تحقیق،300 زن از طریق پرسشنامه همراه با مصاحبه مورد بررسی قرار گرفته‌اند که 150 نفر در خانواده تک‌همسر و 150 نفر دیگر در خانواده چندزن عضویت داشتند. متغیر مستقل تحقیق، ساختار خانواده و متغیر وابسته کشمکش در روابط خانوادگی می‌باشد. در بخش مربوط به یافته‌های تحقیق فرض وجود ارتباط معنادار میان ساختار خانواده با محتوای کشمکش و شدت کشمکش به اثبات تجربی رسید. بر اساس نتایج تحقیق محتوای کشمکش در روابط قدرت، روابط عاطفی و جنسی با بیشترین شدت کشمکش، در خانواده‌های چندزنی که در منزل مشترک سکونت داشتند؛ بیش از خانواده‌های تک همسر ملاحظه شد. در میان خانواده‌های تک همسر نیز شدیدترین کشمکش در خانواده‌های تک‌همسر گسترده به‌دست آمد؛ در حالی‌که شدت کشمکش در خانواده‌های تک‌همسر هسته‌ای در پائین‌ترین سطح قرار دارد.