بررسی دیدگاه فهرست نویسان سه کتابخانه بزرگ مشهد درباره به کارگیری قواعد توصیف و دسترسی به منابع(آر.دی.ای)

Abstract

هدف: هدف از این پژوهش، بررسی دیدگاه کتابداران فهرست‎نویس سه کتابخانة بزرگ در مشهد (کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد کتابخانه آستان قدس رضوی و کتابخانه مرکزی علوم پزشکی) در مورد به‎کارگیری استاندارد توصیف و دسترسی به منبع (آر.دی.ای.) است. از هدفهای دیگر این پژوهش می‎توان به سنجش میزان آشنایی کتابداران فهرست‎نویس مورد بررسی با این قواعد و میزان پذیرش آنها پیش و پس از آموزش اشاره کرد. <br />روش: روش پژوهش از نوع آزمایشی به صورت طرح گروه پیش آزمون و پس آزمون است. سنجش میزان آشنایی در این پژوهش از دو طریق خود اظهاری (نظر شخصی) و میزان آشنایی عملی و بر اساس آزمون (بر اساس پاسخگویی به سؤالهای طرح شده از مباحث تخصصی) صورت گرفته است. <br />یافته‎ها: نتایج پژوهش نشان داد میزان آشنایی خوداظهاری فهرست‎نویسان با قواعد آر. دی. ای. در پیش از آموزش بالاتر از حد متوسط و میزان آشنایی عملی آنان پایین‎تر از حد متوسط است. اما پس از آموزش هر دو نوع آشنایی آنان، اعم از خود اظهاری و عملی، با این قواعد بالاتر از سطح متوسط است. از دیگر نتایج پژوهش می‎توان به تأثیر مثبت آموزش بر سطح پذیرش قواعد آر.دی.ای. از سوی نمونه پژوهش (فهرست‎نویسان) اشاره کرد. بدین ترتیب، مشخص شد پس از آموزش و در نتیجة افزایش آشنایی فهرست‎نویسان با آر.دی.ای.، میزان آمادگی آنها برای پذیرش این قواعد به صورت معناداری افزایش یافته است. همچنین در این پژوهش، رابطه معناداری میان سن و سابقة کاری فهرست‎نویسان با میزان آشنایی خوداظهاری، آشنایی عملی و میزان پذیرش قواعد فهرست‎نویسی جدید (آر.دی.ای.) در نمونة پژوهش مشاهده نشد. بر اساس یافته‎های دیگر این پژوهش، فهرست‎نویسان خواستار ایجاد تغییراتی در نرم‎افزارهای کتابخانه‎ای به‎منظور پیاده‎سازی بهتر قواعد فهرست‎نویسی جدید (آر.دی.ای.) شدند. در این میان، فهرست‎نویسان بیش از همه خواستار به‎کارگیری همه جانبة قابلیتها و امکانات راهنما به‎منظور معرفی و بهره‎گیری تغییرات جدید در نحوة ثبت اطلاعات فهرست‎نویسی، ارائه آموزشهای کافی به فهرست‎نویسان پیش از پیاده‎سازی قواعد جدید، هماهنگ ساختن کاربرگه‎های فهرست‎نویسی با آر.دی.ای.، بازنگری در سرفصل درسهای سازماندهی اطلاعات در گروه‎های کتابداری و اطلاع‎رسانی دانشگاه‎ها و حضور کتابداران آشنا با قواعد جدید در کارگروه تغییر و تعدیل نرم‏‏افزارهای کتابخانه‎ای شدند.