تببین و رتبه‌بندی مضامین و فرامضامینِ رفتارهای نقش آموزشی اساتید دانشگاه از منظر رهیافت ذی‌نفع‌گرا: یک مطالعه ترکیبی

Abstract

نظر به اهمیت توسعه مفهومیِ ملاک‌های مندرج در کاربرگ‌های ارزشیابی آموزشیِ اعضای هیات علمی دانشگاه، پژوهش حاضر با درک اهمیت این مقوله، بنا دارد تا به منظورِ تدوین چارچوبی زمینه‌مند از بایسته‌های رفتاریِ اعضای هیات علمی دانشگاه به کشف مضامین و فرامضامینِ نقش‌های آموزشی ایشان بپردازد. روش تحقیق در مطالعه حاضر، ترکیبی از روش کیفی و کمی است که در بخش کیفی، پدیدار‌شناسی و میدان پژوهش دانشجویان تحصیلات تکمیلی با حداقل سابقه دو ترم تحصیل در این مقاطع بودند. انتخاب اعضای نمونه در این بخش به روش هدفمند از نوع انتخاب با حداکثر اختلاف بوده است که نهایتاً 98 مشارکت کننده را شامل شده است. در بخش کمی پژوهش نیز، روش پیمایش به کار برده شد. جامعه آماری پژوهش در این بخش دانشجویان دوره‌های تحصیلات تکمیلی در رشته‌های علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد بودند که به روش نمونه‌گیری غیرتصادفی در دسترس انتخاب شده و تعداد 105 نفر را تشکیل می‌دادند. یافته‌های بخش کیفی تحقیق نشان از آن داشت که فرامضامین رفتارهای نقش آموزشی اساتید دانشگاه شامل "خبرگی آموزشی"، "ارزیابی عادلانه"، "مربی‌گری"، "توانمندسازی" و "پاسخگویی" بوده است. همین طور یافته‌های تحلیل آماری به روش آزمون رتبه‌بندی فریدمن نیز نشان از آن داشت که این فرامضامین از منظر دانشجویان تحصیلات تکمیلی دارای رتبه‌بندی یکسانی نیستند به نحوی که "توانمندسازی" اولویت اول و "مربیگری" اولویت آخر را در این رتبه‌بندی تشکیل می‌دادند. یافته‌های این پژوهش می‌تواند در بازبینی و بهبود کاربرگ‌های ارزشیابی آموزشی موجود مفید و موثر باشد.