پایدارسازی حمل‌ونقل در جهت ارتقا کیفیت محیط شهری با تأکید بر بافت‌های تاریخی (مطالعه موردی: مقایسه مرکز تاریخی مشهد و فرایبورگ)

Abstract

<em>در میان تمامی مباحث مربوط به شهر پایدار، مبحث حمل‌ونقل شهری در اولویت قرار دارد. حمل‌ونقل در واقع موضوعی محوری در زندگی ما و نیز یکی از مشکلات جدی است که با آن روبه‌رو هستیم. نظر به اینکه بافت</em><em>تاریخی</em><em>و کهن</em><em>هسته</em><em>مرکزی</em><em>اغلب</em><em>شهرها، که</em><em>عناصر</em><em>ارزشمند</em><em>و</em><em>باستانی</em><em>شهر</em><em>را</em><em>در خود جای‌ داده</em><em>و</em><em>به‌مثابه</em><em>هویت</em><em>و</em><em>پیشینه</em><em>شهروندان</em><em>است با</em><em>مشکلات</em><em>متعدد</em><em>کالبدی، اقتصادی</em><em>و</em><em>اجتماعی</em><em>مواجه است و سهولت</em><em>دسترسی</em><em>فیزیکی</em><em>و</em><em>بصری</em><em>به</em><em>این بخش</em><em>از</em><em>شهر،</em><em>می‌تواند موجب</em><em>ارتقا</em><em>سطح شاخص‌های کیفیت محیط</em><em>شود</em><em>؛ </em><em>لزوم توجه به سیاست‌های</em><em>جدید</em><em>شهرسازی </em>در امر برنامه‌ریزی<em>حمل‌ونقل</em><em>از طریق</em><em>دسترسی</em><em>پیاده، دوچرخه</em><em>و</em><em>حمل‌ونقل</em><em>عمومی را</em><em>در این‌گونه از بافت‌ها نشان می‌دهد. این مقاله نیز باهدف اصلی ضرورت پایدارسازی حمل‌ونقل در بافت‌های تاریخی در جهت ارتقاء کیفیت محیطی درصدد آن است؛ ضمن مطالعه ادبیات نظری، به بررسی اقدامات حمل‌ونقلی صورت گرفته در مرکز تاریخی شهر مشهد در نگاهی تطبیقی - تحلیلی با نمونه بارز و موفق جهانی مرکز تاریخی شهر فرایبورگ بپردازد و به این پرسش اساسی که </em><em>"</em><em> آیا پیاده‌سازی حمل‌ونقل پایدار در بافت‌های تاریخی می‌تواند سبب ارتقاء سطح شاخص‌های کیفیت محیط شهری گردد یا خیر"، پاسخ دهد. پژوهش حاضر؛ ضمن ارائه شاخص‌های مناسب، با استفاده از روش چک‌لیست‌های کیفی </em>دودویی طراحی شهری و نیز مطالعه تطبیقی – تحلیلی صورت گرفته، نشان می‌دهد که پیاده‌سازی حمل‌ونقل پایدار در بافت‌های تاریخی موجب احیاء و ارتقاء سطح شاخص‌های کیفیت محیط شهری خواهد شد.