بررسی رویکرد والتر بنیامین به هنر عامه در تقابل با تئودور آدورنو

Abstract

مطالعه فلسفی در باب هنرهای عامه، در دهه‌های اخیر موردتوجه قرارگرفته است. هنرهای عامه‌ای چون عکاسی و سینما، تجربه هنری برای نخستین بار برای توده‌های وسیع ممکن ساخت و هنر را از تعلق به طبقه اجتماعی خاص رها کرد. والتربنیامین به‌عنوان عضو حاشیه‌ای مکتب فرانکفورت به امکان گسترده و رهایی بخشی که در این تجربه جدید هنری نهفته است توجه می‌کند. او معتقد است در هنر عامه که مهم‌ترین خصوصیت آن در عصر حاضر بازتولید پذیری است، نیرویی نهفته که قادر است بر ضد سنت عمل کند تجربه هنری جدید دگرگون‌کننده مفهوم خود هنر است و منش آیینی را به نفع منش سیاسی و اجتماعی کنار می‌زند. ازنظر بنیامین هنرهایی چون عکاسی و سینما در عصر بازتولید پذیری سبب شدند که هاله تقدس از گرد آثار هنری رخت بربندد. این دیدگاه بنیامین باعث ایجاد مباحثه‌ای بین او و تئودور آدورنو دیگر عضو این مکتب گردید. او که در جهت مخالف دیدگاه بنیامین قرار دارد معتقد است که هنرهای عامه (که غالباً با اصطلاح «صنعت فرهنگ» از آن‌ها یاد می‌کند) عامدانه به‌قصد مردم‌فریبی و دادن توهم به مخاطبان تولید می‌شود؛ اما باید گفت که این رویکرد بنیامین که عمیقاً متفاوت با رویکرد دیگر اعضای این مکتب است را می‌توان زمینه‌ساز زیبایی‌شناسی نوین دانست.