بررسی نمونه‌ای از پارچه‌های دوره ایلخانی موجود در موزه مقدم دانشگاه تهران

Abstract

در این مقاله، به بررسی نمونه‌ای از پارچه‌های موزه ایران (موزه مقدم دانشگاه تهران)، با روش‌های آزمایشگاهی و تطبیقی پرداخته‌شده است. هدف اصلی این پژوهش عبارت است از مطالعه، بررسی و شناخت نقش‌مایه‌ها، تکنیک بافت و شناسایی نوع رنگینه‌های به کاررفته در الیاف پارچه‌ها، با استفاده از روش‌های آزمایشگاهی (طیف‌سنجی انعکاسی مادون‌قرمز FTIR) به‌علاوه، مطالعات تطبیقی بر روی نمونه‌های مشابه به‌منظور تعیین قدمت احتمالی اثر نیز صورت گرفته است. مطالعات حاکی از آن‌اند که بافت این پارچه به‌صورت مرکب دوروست و الیاف آن از ابریشم بدون تاب است که احتمالاً برای استحکام‌بخشی آن آهار به‌کاررفته است. همچنین نتایج حاصل از بررسی‌های به‌عمل‌آمده بر روی تکنیک بافت و نیز تحلیل تطبیقی نقش‌مایه‌ها که مشتمل است بر ابرهای چینی و گاوهایی که قرینه روبه روی هم قرارگرفته‌اند، مشخص می‌سازد که می‌توان اثر اشاره‌شده را منسوب به سدهٔ هشتم هجری قمری و دورهٔ ایلخانی برشمرد. این نتیجه‌گیری با توجه به فقدان پارچه‌های ایرانی منسوب به دوره ایلخانی که دارای هویتی قطعی باشند، اهمیت و ارزش مطالعه و بررسی دقیق پارچهٔ حاضر را مضاعف می‌سازد.