مطالعة وضعیت دین‌ورزی جوانان با تأکید بر دینداری خودمرجع (ارائة یک نظریة زمینه‌ای)

Abstract

<span style="font-size: 13pt; font-family: 'B Mitra';" lang="FA">دینداری در زمانة کنونی متنوع و متکثر شده است. این مطالعه با پذیرفتن این پیش‌فرض که دینداری به‌مثابه امری متنوع و متلون، خارج از دوگانة دیندار یا بی‌دین بودن افراد است، به شناسایی و تفسیر نوع خاصی از دینداری در بین جوانان شهر اصفهان پرداخته است. بدین منظور، با مرور مطالعات پیشین، در چارچوب روش کیفی، رویکرد تفسیری، سنت نظریة زمینه‌ای و ابزار مصاحبه و در پرتو الهامات نظری زیمل در بحث دینداری‌های نوگرا، داده‌های تحقیق جمع‌آوری شد. نتایج یافته‌های کیفی تحقیق، بیانگر آن است که می‌توان با تأکید بر معیار «خودتشخیصی» فرد دیندار به‌نوعی خاص از دینداری تحت عنوان دینداری «خودمرجع» اشاره کرد. نتایج این مطالعه و بررسی یافته‌های کیفی همچنین گویای آن است که دینداری جوانان در این سنخ، بدل به امری شخصی، غیرالزام‌آور، خصوصی، سلیقه‌ای، گزینشی، مبتنی بر تعقل، خرد فردی و همراه با نپذیرفتن دگرسالاری نهادهای دینی شده است و به سمت امری اقتضایی و لذت‌گرایانه سیر می‌کند. همچنین در این مطالعه تلاش شده است تا مدل پارادایمیک اخذشده از داده‌ها در چارچوب نظریة زمینه‌ای در قالب شرایطِ علی، زمینه‌ای، تعاملی و پیامدی، در ارتباط با ظهور و تأثیرات این سنخ دینداری، ترسیم، توصیف و تشریح شود.</span>