روایت سریالهای تلویزیون از اختیار و کنشگری عامل انسانی: مطالعة سریال «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد»
(ندگان)پدیدآور
منتظرقائم, مهدیعلیخانی, زهرهنوع مدرک
Textمقاله علمی پژوهشی
زبان مدرک
فارسیچکیده
با توجه به ارتباط همیشگی زندگی تودة مردم با مفهوم جبر و اختیار، و نیز اهمیت ذاتی این مفهوم در حیطة دین، و با عطف نظر به توانایی رسانهها در برساخت روایت تودة مردم از نظام اسباب هستی و همچنین با در نظر گرفتن روابط دین، دولت و تلویزیون در ایران، این تحقیق در پی پاسخگویی به این سؤال برآمده است که در سریال نمونة تحقیق که جزء سریالهای مذهبی عامهپسند است از مفهوم اختیار چه برساخت معناییای به مخاطب ارائه میشود. لذا ابتدا یک معرفی اجمالی از مفهوم اختیار در اندیشة اسلامی و دال های آن که امکان بازشناسی فضای تخاصم میان جبر مطلق و اختیار مطلق در بخش عملی تحقیق را فراهم میآورد، ارائه شده است. با اتخاذ رویکرد نظری بازنمایی برساختی، ترکیبی از رویکردهای تحلیل گفتمان برای تحلیل دیالوگهای سریال دربارة اختیار انسان و نیز الگوی تحلیل کنشگر گریماس برای تحلیل ساختار اساسی کنشگری در سریال استفاده شده است. با ترسیم جداول کنشگران پیرفتهای آغازین و پایانی و نیز نمودار شماتیک آنها نشان داده شده است که سریال به لحاظ روایی و گفتمانی متمایل به گفتمانی جبرگراست. در این مجموعه، نوع توالی روایی و نیز الگوی کنشگری جبری وجود دارد، و سریال خودش را حول دال کیفرانگاری سختیها و پاداشانگاری خوشی ها متعیّن میسازد؛ و دو دال تقدیرگرایی و خوابمحوری را در حوزة گفتمانی خود جذب و دال تأثیرگذاری ساختارهای اجتماعی را طرد میکند.
کلید واژگان
اختیارجبر
گفتمان
روایت
مجموعههای تلویزیونی
شماره نشریه
3تاریخ نشر
2015-11-221394-09-01
ناشر
پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوریIranian Institute for Social & Cultural Research
سازمان پدید آورنده
استادیار گروه علوم ارتباطات اجتماعی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهراندانشجوی دکتری علوم ارتباطات اجتماعی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران
شاپا
2008-18472476-5058




