تحلیلی بر بومی سازی و بین‌المللی شدن برنامه درسی دانشگاه‌ها در عصر جهانی شدن

Abstract

در سال‏‌های اخیر، «بین‌المللی‌ شدن» یکی از مباحث مهم محافل دانشگاهی بوده است. این موضوع دلالت بر تلفیق بُعد بین‏‌المللی، میان‌فرهنگی و جهانی در اهداف، کارکردها و نحوة آموزش دارد. بومی‌سازی، نظریه دیگری است که خواهان اشاعه، انطباق و رشد پارادایم دانش، فناوری، هنجارهای رفتاری و سرمایه‌های فرهنگی و ارزش‏‌های محلی خاص در موقعیت خاص است و همچون رویکرد بین‌المللی‏ شدن، پاسخی در برابر پدیده جهانی‌شدن است. هدف مطالعه حاضر، بررسی ماهیت و الگوهای عملی بین‏‌المللی‏ سازی برنامه‏‌های درسی و تبیین ربط و نسبت این رویکرد با نظریه‏‌های بومی‏‌سازی علوم و پدیده جهانی‌شدن است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کیفی و تحلیلی است که تلاش شده موضوع تحقیق با بهره‏‌گیری از نظریات متخصصان حوزه علوم تربیتی و جامعه‌شناسی مورد بررسی و نقد قرار گیرد. یافته‌ها نشان می‏‌دهد بومی‏‌سازی و بین‌المللی‏ شدن یکی از مهم‌ترین لوازم در عصر جهانی‌شدن، و رویکردی مهم برای احیای تفکر اسلامی در نظام علمی فرهنگی جهان است. اگرچه هر نظام آموزشی طبق آرمان‌ها و اهداف جامعه و با توجه به میزان اهمیتی که برای دانش ملی و دانش جهانی قائل است، راهکارها و فرصت‌های خاصی در ارتباط با رویکرد بین‏‌المللی‏ سازی و بومی‏‌سازی علوم دارد، اما نظام ‏هایی که دور از هرگونه افراط و تفریط در این زمینه قدم برداشته‏‌اند، توانسته‏‌اند نسبت به فرصت‏‌ها و چالش‌های پیش رو، تصمیمات مؤثرتری داشته باشند و در بحث تولید علم و تحقق رسالت‌های آموزش عالی، اثربخش‏‌تر عمل کنند.