بررسی فردیّت رمانتیسم در «حرف‎های همسایه»ی نیما با رویکرد سبک‏شناسی انتقادی

Abstract

هدف از مقالۀ حاضر بررسی جلوه‏های رمانتیسم، خاصّه فردیت رمانتیک، در نامه‎ای از نیما است. نیما به تعبیر شفیعی کدکنی (1398: 57) «سرشاخۀ نوعی برداشت از رمانتیسم اروپایی محسوب می‏شود و تحت تأثیر رمانتیسم فرانسه است». از این رو، می‏توان جلوه‏هایی از آنچه رمانتیسم فردی و اجتماعی نامیده می‏شود را در نوشته‎های او یافت. برای این منظور، با استفاده از رویکرد سبک‏شناسی انتقادی (جفریز، 2010الف) می‏کوشیم جلوه‏هایی از باور فردیت رمانتیک را در نامه‎ای از نامه‎های «حرف‎های همسایه» نیما نشان دهیم. سبک‏شناسی انتقادی می‏کوشد تا با نقش‏های پیشنهادی متنی‏ـ مفهومی خود به بررسی ایدئولوژی‏های آشکار و پنهان «متن» بپردازد و آن‏ها را به عین نشان دهد. تأکید این رویکرد بر متن است و از این نظر با جریان سبک‏شناسی رایج مشابهت دارد. اما از آنجاکه برای تحلیل خاص خود ساختارها و نقش‏هایی قائل است و چارچوبی منظم ارائه می‏دهد، می‏توان تفاوت‏هایی بین این دو جریان سبک‏شناسی قائل شد. بر این اساس، مقالۀ حاضر با به کار گیری این رویکرد به سراغ متنی از نیما می‏رود تا باوری به نام فردیت رمانتیک را در لایه‏های آشکار و پنهان این متن نشان دهد. یافته‏ها حاکی از آن است که می‏توان جلوه‏هایی از این باور رمانتیسم را در این نامه یافت.