مسیریابی بهینه آزادراه پل زال-خرم آباد با استفاده ازسنجش از دور و GIS و ملاحظات زیست محیطی

Abstract

آزادراه‌ها یکی از مهمترین شریانهای حیاتی جامعه بوده که نقش مهمی را در تخریب محیط‌زیست داشته و از معضلات اساسی در حفظ و تنوع زیستی هستند. آزادراه پل زال-خرم آباد در جنوب غربی کشور علیرغم داشتن مزایای اقتصادی فراوان، مخطرات زمین‌شناسی و مشکلات عدیده‌ای را برای محیط‌زیست بصورت زمین‌لغزشها، تغییر کاربری اراضی و کاهش جمعیت گونه‌های جانوری و گیاهی داشته است. به همین دلیل در این پژوهش، تعیین مسیر بهینه بر مبنای ملاحظات زیست‌محیطی مدنظر قرار گرفته است. هشت عامل شیب، چینه‌شناسی، گسل، فاصله از آبراهه، پوشش گیاهی، ارتفاع، کاربری اراضی و مناطق حفاظت شده از منظر زمین‌شناسی مهندسی، زیست‌محیطی و اقتصادی به روش فازی و AHP استانداردسازی شده‌اند. این تحقیق نشان می‌هد که عوامل مناطق حفاظت شده، چینه‌شناسی، پوشش گیاهی و کاربری اراضی با وزن 166/0، 165/0، 147/0و 123/0 بیشترین تاثیر در انتخاب مسیر جدید دارند. در نهایت، این عوامل براساس وزن نسبی در محیط GIS با یکدیگر ترکیب شده و مسیر پیشنهادی انتخاب گردید. این مسیر نسبت به مسیر فعلی 15 کیلومتر کوتاهتر و مخاطرات زمین‌شناسی و اثرات زیست‌محیطی کمتری دارد. بنابراین، توصیه می‌شود که این فرآیند برای سایر آزادراه‌های احداث شده و یا در حال احداث به منظور کاهش پیامدهای زیست محیطی پروژه بکار گرفته شود.