بررسی تطبیقی الگوی خطر و الگوی حسابداری با استفاده از منحنی مشخصۀ عملکرد سیستم (ROC) برای پیش‌بینی ورشکستگی

Abstract

پیش‌بینی ورشکستگی بنگاه‌های اقتصادی یکی از شاخه‌های رشتۀ مالی است که در دو دهۀ اخیر توجه بیشتری به آن شده است؛ به‌گونه‌ای که الگو‌های ورشکستگی توسعه‌یافته و متغیرهای محیط کلان اقتصادی و شرایط بازار را به همراه متغیرهای حسابداری در بر می‌گیرد. از آنجا که در ایران از رویکرد حسابداری استفادۀ بیشتری شده است، مقایسۀ رویکردهای مختلف اهمیت دارد. هدف اصلی پژوهش، بررسی الگوی خطر کمپبل و همکاران (2008) در محیط اقتصادی ایران و مقایسۀ آن با الگوی حسابداری متشکل از متغیرهای الگوی اُلسون (1980) و الگوی خطر شام‌وی (2001) در بُعد صحت پیش‌بینی ورشکستگی است. در این پژوهش از داده‌های 241 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران بین1382 تا 1394 استفاده شده است. برای تخمین الگو‌ها از روش رگرسیون لجستیک و برای مقایسۀ قدرت الگو‌ها در پیش‌بینی ورشکستگی از روش تحلیل منحنی مشخصۀ عملکرد سیستم (ROC) استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد الگوی خطر کمپبل و همکاران (2008) به‌طور معناداری، ورشکستگی شرکت‌های غیرمالی را پیش‌بینی می‌کند و دقت آن بیشتر از الگوی حسابداری اُلسون (1980) در پیش‌بینی ورشکستگی است؛ اما تفاوت آن با الگوی شام‌وی (2001) در بُعد دقت معنادار نشد.