برآورد ابعاد پیاز رطوبتی با مدل تجربی و مدل عددی HYDRUS-2D در آبیاری قطره‌ای زیرسطحی

Abstract

کاهش چشم­گیر کمیت و کیفیت منابع­ آب در دسترس، بشر را وا می­دارد تا آب را به‌ شکلی درست­تر مصرف کند. <br /> سیستم­های نوین آبیاری مانند آبیاری زیرسطحی، از راه­هایی هستند که باعث افزایش بازده و کارایی مصرف آب می­شوند. در این روش­های آبیاری، با توزیع آب در داخل نیم­رخ خاک، سطح خاک خشک باقی می­ماند و تبخیر کاهش می­یابد. در طراحی آبیاری قطره­ای زیر­سطحی، شکل و ابعاد پیاز رطوبتی عامل اصلی در تعیین عمق نصب لوله­های قطره­چکان­دار و فاصلۀ قطره­چکان­ها از یکدیگر است و به این منظور مدل­های زیادی ارائه شده که با داشتن مشخصات هیدرولیکی خاک، دبی خروجی و حجم آب خارج شده، می­توانند تخمین قابل قبولی از شکل پیاز رطوبتی ارائه ­دهند. در این تحقیق، برای برآورد پیاز رطوبتی از روش آنالیز ابعادی، به‌دلیل ساده بودن و نیز کم بودن تعداد پارامترهای موردنیاز، به‌عنوان مدل تجربی و مدل عددی HYDRUS-2D استفاده شد. مقادیر اندازه­گیری شده، شکل پیاز رطوبتی در سیستم آبیاری قطره­ای زیر­سطحی (شامل عمق خیس ­شده در پایین قطره­چکان، عمق خیس ­شده در بالای قطره­چکان و عرض خیس ­شده) در یک خاک لومی با عمق نصب 40 سانتی­متر زیر سطح خاک با دبی 5/3 لیتر در ساعت با نتایج هر دو مدل مقایسه شد. ضریب تبیین بالای بین 88/0 تا 97/0 برای مدل HYDRUS-2D و 94/0 تا 98/0 برای مدل تجربی به‌دست آمد که دقت هر دو مدل را در تعیین ابعاد پیاز رطوبتی در آبیاری قطره­ای زیرسطحی نشان می­دهد.