دمی با نامة نامی: معرفی، تصحیح، و نسخه‌‌شناسی منشآت خواندمیر

Abstract

غیاث‌الدین بن همام‌الدین معروف به «خواندمیر»، مورّخ، منشی، شاعر، و نویسندۀ عصر تیموری، نوۀ دختری «میرخواند»، مؤلف کتاب <em>روضة‌الصفا</em>، است. <em>نامة نامی</em> ترسّل منشیانه‌ای است زیبا و خواندنی با نثری آمیخته به نظم، شامل دیباچه، نُه فصل، و هر فصل شامل چندین بخش که در نسخ موجود با نام سطر و لفظ تقسیم گردید. خواندمیر این نامه‌‌ها را در چهل‌ و ‌شش یا چهل ‌و هفت ‌سالگی، یعنی 925 یا 927 قمری، زمانی که مقیم هرات بود، برای اشخاص دیوانی ‌ـ اعم از طبقات اعلی و اشراف ـ و طبقات عمومی جامعه به مناسبت‌های مختلف به نگارش درآورده است. <em>نامة نامی</em> بر اساس شش نسخه تصحیح شده است. نسخة اساس، به شمارة 3411 متعلق به کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران، با قدمت بسیار، غلط کم‌تری داشت. <br /><em>نامة نامی</em>، این اثر گران‌قدر، به واسطة امتیازاتی همچون شیوایی نامه‌ها و داشتن اطلاعاتی دربارة علایم و اصطلاحات نگارشی تصحیح شد. این کتاب از منظر تاریخی نیز در روشن‌کردن زوایای تاریک تاریخ عصر تیموری و صفوی و نام‌بردن از اشخاصی همچون سلطان‌حسین بایقرا و فرزندان او و کمال‌الدین بهزاد برای پژوهشگران حائز اهمیت خاصی است.