بازتاب تاریخ عهد غزنوی در دیوان فرخی

Abstract

در این مقاله به بازخوانی<em> </em><em>دیوان فرخی سیستانی</em>، از نظر رویدادهای تاریخی و اجتماعی، پرداخته‌ شده است. بنابراین، این مقاله مبتنی بر موضوعات تاریخی و اجتماعی دوران غزنوی است؛ موضوعاتی که فرخی در اشعار خود آن‌ها را بیان کرده است. مطالب و اشارات مندرج در مدح‌‌ها با شش اثر تاریخی ـ <em>مجمل‌‌التواریخ و القصص</em>،<em> </em><em>زین‌‌الاخبار</em> گردیزی،<em> </em><em>تاریخ گزیده</em>،<em> </em><em>تاریخ بیهقی</em>،<em> ترجم</em><em>ة</em><em> </em><em>تاریخ یمینی</em>، و<em> </em><em>طبقات ناصری</em> ـ مقایسه شده است. ملاحظه می‌‌شود که فرخی فقط شاعری مداح نیست و قصاید او فقط مدح نیست؛ بلکه مدایح او بیان‌کنندة ‌اوضاع سیاسی، مانند جنگ‌ها، مصالحه‌ها، وزرا، و مسائل اجتماعی، مانند رفتار با اسرا، شکارها، و شاهدها، در دوران غزنوی است. می‌توان گفت که، در حقیقت، <em>دیوان</em> او مکمّل کتب تاریخی فوق است و در بعضی موارد، به علت ثبت جزئیات، بر آن‌ها برتری می‌‌یابد. بنا بر پنداشتِ نگارندة مقاله، فرخی نه‌تنها به ستایش غزنویان نپرداخته است، بلکه شاید آنان را سرزنش هم کرده باشد.