اثر همزیستی قارچ Piriformospora indica بر واکنش گیاه برنج (Oryza sativa) به بیماری پوسیدگی طوقه

Abstract

قارچ درون‌هم‌زیست Piriformospora indica ریزجاندارای است که در بسیاری از موارد سبب القای مقاومت سیستمیک علیه بیمارگرها در گیاهان میزبان می‌شود. از طرف دیگر، قارچ Fusariumproliferatum که عامل بیماری پوسیدگی طوقه در گیاه زراعی برنج است، علاوه بر کاهش رشد و عملکرد، تولید زهرابه‌هایی می‌کند که برای انسان و دام سمی است. پژوهش حاضر با هدف تعیین برهمکنش بین قارچ درون هم­زیست P. indica و قارچ F. proliferatum به منظور کنترل بیماری پوسیدگی طوقه با استفاده از روش­های غیر شیمیایی انجام شد. بر اساس نتایج حاصل، نشانه­های مورفولوژیک بیماری پوسیدگی طوقه از قبیل ارتفاع غیر نرمال گیاهان، زرد یا قهوه‌ای شدن و خشکیدگی برگ­ها، وجود ریشک‌های نابجا در گره­های اول و دوم و پوکی در گیاهانی که قبلاً با قارچ P. indica پیش­تیمار شده بودند، مشاهده نشد. میزان فعالیت برخی از آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در پاسخ به بیماری پوسیدگی طوقه در گیاهانی که با قارچ P. indica پیش­تیمار شده بودند، در مقایسه با گیاهان شاهد (تیمار نشده) نشان داد که سطوح فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و آسکوربات ‌پراکسیداز در ریشه گیاهان پیش­تیمار شده با این قارچ به طور معنی­داری افزایش یافت، اما تغییر در برگ‌ها معنی­دار نبود. فعالیت آنزیم کاتالاز نیز در برنج دارای هم‌زیست و آلوده به بیماری، افزایش معنی­داری در برگ­ها و ریشه­ها داشت. این نتایج احتمالاً نشان دهنده نقش موثر قارچ P. indicaدر حفاظت از این گیاه زراعی مهم در برابر قارچ F. proliferatum با استفاده از روش­های مختلف از جمله افزایش میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت است. بنابراین، بر اساس نتایج این تحقیق پیشنهاد می­شود از قارچ P. indica به عنوان یکی از روش­های کنترل غیر شیمیایی بیماری پوسیدگی طوقه در برنج استفاده شود.