بررسی و نقد کتاب راه‌بردهای یادگیری Les stratégies d’apprentissage

Abstract

کتاب راه‌بردهای یادگیری، اثر پل سیر (Pau Cyr, 1998)، یکی از شناخته‌شده‌ترین نوشته‌های فرانسوی‌زبان دربارة راه‌بردهای یادگیری در حوزة آموزش زبان دوم است، که این مقاله به نقد و بررسی آن می‌پردازد. نوشتة حاضر شامل سه بخش است: نقد کتاب‌شناسی اثر مذکور، معرفی چهارچوب نظری نقد، و نقد محتوای اثر. در این مقاله ابتدا کیفیت کتاب‌شناسی اثر را ارزیابی کردیم؛ در ادامه موضع‌گیری نظری خود را در بررسی دیدگاه‌های مطرح در اثر تبیین کردیم؛ سپس تلاش کردیم محتوای اثر را به‌ترتیب ارائة مطالب بررسی کنیم. به‌نظر می‌رسد مؤلف می‌خواهد جریان پژوهشی‌ای را معرفی کند که در اواسط دهة 1970 میلادی در حوزة آموزش‌ زبان دوم پیرامون مفهوم «راه‌برد یادگیری زبان‌آموز خوب» شکل گرفت. نشان دادیم که مؤلف تلاش می‌کند بدون اتکا به نظریه‌های شناخته‌شده، پدیدة راه‌بردهای یادگیری و آموزش آن‌ها را تبیین کند. همین رویکرد سبب شده است که مطالب ارائه‌شده متناقض و ناقص باشند. مؤلف به‌ندرت و به‌شکلی نارسا، از یافته‌های حوزه‌های پژوهشی تأثیرگذار روان‌شناسی شناختی و فراگیری زبان کم‌تر بهره می‌گیرد. طرح مسئله‌های متعدد اغلب پاسخ قانع‌کننده‌ای در پی ندارد. دلیل این امر هم عمدتاً نقص ابزار مطالعة تجربی و نظریه‌محور نبودن اغلب پژوهش‌های مورد استناد است. به‌طور کلی محدود شدن اثر به بررسی و معرفی یک جریان پژوهشی و نپرداختن به بررسی‌های انجام‌شده در حوزه‌های دیگر زمینة درگیر کردن ذهن مخاطب را بسیار محدود می‌کند.