تحلیل فردگرایی در شبکه های اجتماعی مجازی

Abstract

در میانِ اندیشمندان و جامعه‌شناسانِ ایرانی مجادله‌ای مبنی بر فردگرا یا جمع‌گرا بودن جامعۀ ایرانی وجود دارد؛ اما این مجادله و همچنین پژوهش‌های تجربی در مورد فردگرا یا جمع‌گرا بودن جامعۀ ایران فارغ از توجه به زندگی ایرانی‌ها در شبکه‌های اجتماعی مجازی، شکل‌گرفته و انجام‌شده است. حال‌آنکه با گسترش استفاده از این شبکه‌ها در سال‌های اخیر لازم است تا جمع‌گرایی و فردگرایی در نسبت با شبکه‌های مجازی نیز مورد مطالعه قرار گیرد. برای مطالعۀ این موضوع در این پژوهش، کار با نظریۀ فردگرایی شبکه‌ای بری وِلمن (2012) آغاز گردید و درنهایت این مفهوم بازتعریف و مقیاسی برای سنجش آن ساخته شد؛ بنابراین یکی از نوآوری‌های این پژوهش ساخت مدل اندازه‌گیری برای این مفهوم بوده است. یافته‌های به‌دست‌آمده نشان از فردگرایی شبکه‌ای در سطح متوسط دارد و به‌طورکلی می‌توان گفت کنش‌های فردگرایانه و جمع‌گرایانه در سطوح مختلف در شبکه‌های اجتماعی مجازی دیده می‌شود. همچنین یافته‌های جدید نشان می‌دهد خانواده‌گرایی به‌عنوان یکی از فرهنگ‌های عمومی جامعۀ ایران در شبکه‌های مجازی نیز نقش چشمگیری دارد. در نهایت می‌توان گفت مقیاس فردگرایی شبکه‌ای ساخته‌شده در این پژوهش که برای اولین بار سنجش شده است می‌تواند الگوی مناسبی در مطالعه فردگرایی در فضای مجازی باشد که لازم است اصلاح و دوباره سنجش شود.