بررسی ژئومرفولژی مناطق خشک در تقویت منابع آبی و جبران افت در سفره های بحرانی ( مطالعه موردی منطقه جهرم )

Abstract

دشت ممنوعه جهرم از جمله دشت های شهرستان جهرم در استان فارس بوده که از<br />سال 1374 به دلیل افت سفره های آب زیرزمینی ممنوعه اعلام شده است . مساحت کل<br />شهرستان 5436 کیلومتر مربع است و مساحت دشت جهرم 796 کیلومتر مربع می باشد و<br />مساحت دشت ممنوعه 446 کیلومتر مربع و حداکثر نقطه ارتفاعی 2780 متر و حداقل نقطه<br />ارتفاعی 1040 متر از سطح دریا و همچنین چاه های موجود در دشت 1367 حلقه با حجم<br />تخلیه ی حدود 178 میلیون مترمکعب در سال می باشد . [11] بعضی از اشکال ژئومرفولژی<br />باعث تغذیه آب های زیرزمینی می گردند که با توجه به پراکندگی این اشکال در شهرستان<br />جهرم می توان تمهیداتی اندیشید که با طرح های آبخیزداری صحیح این منبع آب سطحی را<br />به زیر زمین هدایت نمود . [ 2] بر اساس تحلیل های انجام شده و بررسی نوسانات سطح<br />سفره های آب زیرزمینی دشت ممنوعه جهرم در طی دوره ی هفت ساله 13/91 متر افت<br />سطح آب زیرزمینی داشته که به طور متوسط سالانه 1/99 متر افت سفره ها بوده است که در<br />نتیجه گیری کسری حجم مخزن حدود 560 میلیون مترمکعب در طول دوره های افت معادل<br />هر سال حدوداً 80 میلیون متر مکعب بوده است . [ 11] با توجه به اینکه از منابع سطحی<br />حدود % 15 و از منابع زیر زمینی حدود % 85 برداشت انجام گرفته است قسمت عمده آن در<br />این منطقه مصرف کشاورزی داشته است . با توجه به بررسی های به عمل آمده جهت<br />جلوگیری از نابودی آب که یک مسأله ی حیاتی است پیشنهاد می گردد -1: کنترل دقیق در<br />برداشت از منابع آب زیر زمینی -2 جلوگیری از توسعه ی بی رویه ی کشاورزی -3 جلوگیری<br />از نشت آب در لوله های آب شرب -4 تغذیه ی مصنوعی سفره های آب زیرزمینی -5 ترویج<br />فرهنگ صرفه جویی -6 جلوگیری از تبخیر آب -7 گلخانه ای کردن کشت -8 توسعه ی<br />صنایع