واقعیت های ژئوپولیتیکی در سیاست خارجی ارمنستان و ارتباط آن با منافع ایران

Abstract

در این مقاله با بهره گیری از چارچوب تئوریک گفتمان لاکلا و موفه سعی در بـررسـی<br />سیاست خارجی ارمنستان از زمان استقلال تا دوره سرکیسیان شده است . کشور ارمنستـان<br />از زمان استقلال سه رییس جمهور را تجربه نموده است . هر کدام از این دوره ها بـه طـور<br />مشخصی قابل تمیز با دوره های دیگر بوده است . در هر دوره گفتمان خاصی از رفتار و روابط<br />بر دستگاه سیاست خارجی ارمنستان مسلط شده است . هر کدام از این دوره هـا عـنـاصـر<br />خاصی را به عنوان هدف اصلی مطرح کرده اند که عناصری دیگر در حول آن شکل یافته انـد .<br />با توجه به شرایط خاص و نیز تجربه ی تاریخی ارامنه، موقعیت جغرافیایـی ایـن کشـور،<br />محذورات سرزمینی، محیطی و مسئله دیاسپو ر ا در هر دوره ای، برجسته سازی یکی از عناصر<br />صورت پذیرفته است . دوره اول، از آغاز استقلال تا 1998 می باشد که پـطـروسـیـان دال<br />مرکزی را منافع ملی اعلام می دارد واز حجم غیریت سازی می کاهد . مساعی پطروسیـان در<br />جهت ایجاد هژمونی مصلحت گرا بود . او سعی نمود دال هایی (SIGNIFIED) که تـا آن<br />زمان کاملا به عنوان “" غیر “ و " دیگری “ (OTHERNESS) بر گفتمان حاکم بر دسـتـگـاه<br />تصمیم گیری جمهوری ارمنستان حاکم شده بود را نادیده بگیرد . در دوره ی پطروسیان آنچـه<br />که اهمیت داشت حفظ خود و حفظ تمامیت ارضی بود . مرزهای جغرافیایی ارجح بر مرزهـای<br />ایدئولوژیک بودند، ایستارها و هنجارهای ارزشی به حاشیه رانده شد و به جای تـوجـه بـه<br />مسائل انتزاعی، به محذورات فیزیکی توجه شد . حتی می توان ادعا کرد که در این دوره یـک<br />نوع تقلیل گرایی و تخفیف گرایی در سیاست خارجی ارمنستان صورت پذیرفت . دوره ی دوم، زمامداری کوچواریان می باشد که غیریت سازی را برجسته ساخت و کشور ترکیه را به عنوان<br />دشمن معرفی نمود . دال مرکزی در این دوره دیاسپورا می باشد . او به تمام مسائل هویتی و<br />قومی ارامنه توجه داشت و تلاش نمود میان آن مفاهیم و سیاست خـارجـی ارمـنـسـتـان<br />رابطه ای جدی برقرار سازد . تلاش او در جهت گسترش روابط با رقیبان کشـور دشـمـن،<br />انسجام دهی به دال هایی همچون دشمن و غیره بود . دوره ی اخر همزمان بـا بـه قـدرت<br />رسیدن سرکیسیان می باشد . این دوره با کاستن از اهمیت غیریت سازی همراه شد . مفاهیـم<br />اصلی در این گفتمان تعادل و مصلحت می باشد که به مطالبات معقول دیاسپورا نیز تـوجـه<br />داشت . سیاست خارجی سرکیسیان را می توان ترکیبی از سیاست هـای پـطـروسـیـان و<br />کوچواریان دانست . گفتمان غالب در این دوره عمل گرایی است که سعی دارد اصول و اهداف<br />سیاست خارجی را در قالب قواعد و مقررات بین المللی تعریف و تعقیب نماید . گفتمان حاکـم<br />بر سیاست خارجی ارمنستان در این دوره تنش زدایی می باشد .