روایتی نو از «ارزشیابی» در عرصه آموزش براساس مبانی هرمنوتیک فلسفی

Abstract

هدف این پژوهش ارائه روایتی نو از ارزشیابی بر اساس هرمنوتیک فلسفی است. روش پژوهش، ﻧﻈﺮﻳﻪی ﺑﻨﻴﺎدی ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ روﻳﻜﺮد اﺳﺘﻘﺮاﻳﻲ اﺳﺖ. منبع جمع‌آوری داده‌ها، مصاحبه از اساتیدی هست که در ارتباط با "هرمنوتیک و ارزشیابی"، اثر علمی دارند. از آنجایی که در روش پژوهش بنیادی تعداد نمونه، منوط به اشباع نظری است، پژوهش بعد از کدگذاری و تعیین درون‌مایه‌ها، در مصاحبه پانزدهم، به اشباع نظری رسید. در فرایند تحلیل داده‌ها ابتدا کدگذاری، بعد یافتن وجوه مشترک ایده‌ها، و سرانجام استنتاج درون مایه‌های فرعی و اصلی و نهایتاً جمع‌بندی صورت گرفت. تحلیل داده‌ها، منجر به استخراجِ یک درون‌مایه‌یِ(تم) اصلی و هشت درون‌مایه‌ی فرعی شد. درون مایه‌یِ اصلی،ارزشیابی بعنوان توانمندی فرد در امر قضاوت است، و درون مایه‌هایِ فرعی، شامل انسجامِ همراه با تأمل، اشتراک در داوری، خود ارزیابی، توجه به سؤالات حقیقی و مجازی، تولید بجای بازتولید محتوای آموزشی، بازخورد و قیاس نکردن افراد در ارزشیابی می‌باشد. با تامل در درون مایه‌ها، می توان اذعان داشت، ارزشیابی نه صرفاً ابزاری برای سنجش میزان توفیق فرد در یک عرصه، بلکه توانمندسازی در امر قضاوت نیز است؛ این توانمندی یک معیار مهم در تشخیص فرد فرهیخته از دیگران قلمداد می‌شود. یعنی توانِ قضاوتِ، یک هدف آموزشی است، و درون مایه‌های فرعی، خرده اهداف آموزش و مکمل هدف اصلی محسوب می‌شوند.