راهبردکیفی پژوهش نظریه ی مفهوم سازی بنیادی: مفهوم، پارادایم، ویژگی هاو مباحث تکمیلی

Abstract

به موازات تغییردرنظریه هاوفرضیه های متفاوت علوم گوناگون، پژوهش علمی و روش های آن نیز در مسیرتکاملی خویش پیچیده تر می شود. روش تحقیق درهرپژوهشی می تواندبردستاوردهای حاصلازآن بسیارتاثیرگذارباشد. ازجمله یروش های تحقیق کیفی، که از رویکردی استقرایی به جای رویکردقیاسی بهره می گیرد، روش تحقیق نظریه ی مفهوم سازی بنیادی است. این روش ازداده های خام شروع می شود وبه سمت شکل گیری نظریه حرکت می کند. درحال حاضر، نظریه ی مفهوم سازی بنیادی ازاستقبال بسیاری، به ویژه درپژوهش های سازمانی واجتماعی، برخورداراست. بااین حال، به نظریه ی مفهوم سازی بنیادی محض به دلایلی، ازجمله پرهیزازبررسی ادبیات موضوع تاپایان پژوهش، انتقاد شده است واین مسئله را نوعی ضعف برای آن برشمرده اند. در این مقاله، ابتدا مروری جامع بر منابع مرتبط با این نظریه شده و اجزا، ویژگی ها، فرایندها و ریشه های پارادایمی آن استخراج شده است. در ادامه، با رویکردی انتقادی به این روش تحقیق، نقاط قوت و ضعف آن شناسایی شده است. سرانجام، سعی شد با ارائه ی راه کارهای مناسب، که در برخی ادبیات با عنوان نظریه ی مفهوم سازی بنیادی چندگانه شناخته می شود، اشکالات آن برطرف شود.