بررسی رابطه پایگاه اجتماعی – اقتصادی و نوع رفتار رانندگی در بروز تخلفات رانندگی

Abstract

در سال های گذشته محققان سعی کرده اند عوامل شخصیتی را که می تواند علت یا پیش بینی کننده تصادف باشد معرفی کنند. از جمله این بررسی ها می توان به ارتباط عوامل انسانی با درگیری در تصادف و رفتار رانندگی اشاره کرد. در کنار این تحقیقات یا به صورت جداگانه نقش عوامل جمعیتی نظیر سن، جنسیت، تحصیلات و غیره نیز بررسی شده و ارتباط داشتن یا نداشتن گروه های خاص از افراد با درگیری در تصادف مدنظر قرار گرفته است. هدف این پژوهش بررسی رابطه پایگاه اجتماعی – اقتصادی به عنوان یک عامل انسانی و نوع رفتار رانندگی در بروز تخلفات رانندگی است. پژوهش حاضر از نوع همبستگی با استفاده از روش-های مدل‌یابی علّی، تحلیل مسیر، است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه رانندگان شهر تهران می‌باشد که حداقل یک سال سابقه رانندگی دارند. در راستای تحقیق حاضر یک نمونه 226 نفری از رانندگان شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت. برای گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامه زمینه یابی رفتار رانندگی و مقیاس وضعیت اجتماعی – اقتصادی و متغیرهای جمعیت شناختی محقق ساخته استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان داد که بین وضعیت اجتماعی- اقتصادی افراد و بروز تخلفات رانندگی به طور مستقیم رابطه منفی معنادار وجود دارد. همچنین بین نقایص‌عملکردی اضطراب بنیان و رفتارهای خصمانه/ پرخاشگرانه و بروز تخلفات رانندگی به طور مستقیم رابطه مثبت و بین رفتار ایمنی / احتیاطی افراطی و بروز تخلفات رانندگی به طور مستقیم رابطة منفی وجود دارد. و در آخر، بین وضعیت اجتماعی- اقتصادی افراد و بروز تخلفات رانندگی به طور مستقیم و غیر مستقیم با میانجی گری نوع رفتار رانندگی رابطه وجود دارد. بی‌تردید بدون شناخت علل و عوامل مؤثر در قانون گریزی و تخلف رانندگان، اعمال قانون و برخوردهای انتظامی و بازدارنده، و حتی آموزش تأثیرات پایدار و ماندگار در جامعه نخواهد داشت.