طراحی مدل عدالت اجتماعی توسعۀ شهری با استفاده از روش تعادل در شبکۀ قیمت‌گذاری عوارض شهری

Abstract

مسئلۀ‌ عدالت و برابری ازجمله موضوعات مهمی است که در برخی مطالعات طراحی شبکه موردتوجه پژوهشگران قرار گرفته است. مفاهیم مختلفی از برابری مطرح شده است؛ ازجمله برابری بین نسل‌ها، برابری بین مالکان زمین و برابری بین استفاده‌کنندگان از سیستم. همچنین راه‌های مختلفی برای درنظرگرفتن این معیار در مسئله بررسی ‌شده است، مثل حل مسئله به‌صورت چندهدفه یا افزودن شرایط برابری به‌صورت محدودیت. منظور از عدالت اجتماعی در این پژوهش، آن است که طرح توسعۀ شهری درنظرگرفته‌شده که شامل اخذ عوارض از شهروندان و خرج‌کردن برای آن‌ها است، به‌گونه‌ای باشد که اختلاف منافع کاربران شبکه بین هر زوج از نواحی ترافیکی از مقدار کم و قابل‌قبولی تجاوز نکند. در پژوهش حاضر، یک مدل برنامه‌ریزی برای حل هم‌زمان دو مسئلۀ‌ قیمت‌گذاری و طراحی شبکه با لحاظ‌کردن شرایط عدالت اجتماعی بررسی‌ شده است. نتایج حل مسئله در دو وضعیت با و بدون رعایت شرایط عدالت در خصوص نرخ عوارض بهینه نیز نتایج مشابهی در پی داشت. درحالی‌که نرخ عوارض بهینه برای وضعیت عدم رعایت شرط عدالت برابر با 85/1 واحد پول به دست آمد، در حالتی که شرایط عدالت اجتماعی و برابری رعایت شد، این نرخ برابر با 6/1 واحد پول به دست آمد؛ که در مقایسه با حالت شرایط عادی (بدون درنظرگرفتن شرایط عدالت اجتماعی)، کاهش میزان بهینگی تابع هدف و جواب مسئله مشاهده می‌شود؛ یعنی منافع عمومی کل استفاده‌کنندگان از شبکه کاهش یافته است