ارائه چارچوبی برای ارزیابی آمادگی سازمان به‌منظور پیاده‌سازی سامانه‌های برنامه‌ریزی منابع سازمان (مورد مطالعه: نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران)

Abstract

زمینه و هدف: هدف این مقاله ارائه چارچوبی برای ارزیابی آمادگی سازمان به‌منظور استقرار سامانه‌های برنامه‌ریزی منابع سازمان است. باتوجه به این‌که برای شناسایی حوزه‌های ضعف و قوت سازمان، باید شناخت خوبی از ابعاد و لایه‌های سازمان داشته باشیم، در این مقاله از رویکرد چندلایه‌ای استفاده شده است. بنابراین حوزه‌های ضعف سازمان در هرکدام از لایه‌ها شناسایی شده و قبل از استقرار سامانه، طرح‌های آماده‌سازی برای پوشش نقاط ضعف، مد نظر قرار خواهد گرفت. روش: بخش اول جامعة آماری را چهارده نفر از خبرگان دانشگاهی و متخصصان در حوزة سامانه برنامه‌ریزی منابع سازمان تشکیل دادند که ابتدا برای تأیید الگوی پیشنهادی، پرسش‌نامه‌های اول و دوم را تکمیل کردند. بخش دوم جامعة آماری را مدیران و کارشناسان بخش فناوری اطلاعات نیروی انتظامی و همچنین مدیران ارشد این سازمان تشکیل دادند که تعداد آنان 50 نفر بود و پرسش‌نامة سوم را که با مقیاس لیکرت طراحی شده بود تکمیل کردند. روش پژوهش نیز از نوع پیمایشی و ابزار آن پرسش‌نامه است. براساس لایه‌های سازمانی و فاکتورهای تأثیرگذار در هر لایه، چارچوب اولیه‌ای پیشنهاد و پرسش‌نامه‌ها طراحی شد. بعد از جمع‌آوری پرسش‌نامه‌ها، تجزیه و تحلیل آنها به دو روش توصیفی و استنباطی در نرم‌افزار اس.پی.اس.اس انجام و چارچوب پیشنهادی تأیید شد. سپس براساس آن چارچوب پرسش‌نامه دیگری برای ارزیابی آمادگی سازمان مورد نظر طراحی و توزیع شد. یافته‌ها: در این پژوهش، الگویی برای ارزیابی آمادگی استقرار سامانه‌های برنامه‌ریزی منابع سازمان ارائه شد. الگوی ارائه‌شده از قابلیت و کارایی مناسبی برای ارزیابی آمادگی سازمانی برخوردار بوده و قادر است به‌خوبی نقاط ضعف و قوت سازمان‌ها را در 7 بعد اصلی نمایش دهد که درنهایت نقاط قوت و ضعف نیروی انتظامی برای پیاده‌سازی این سامانه‌ها براساس الگو سنجیده شد. نتیجه‌گیری: با تجزیه و تحلیل‌ها و بررسی‌های صورت‌گرفته مشخص شد که ناجا براساس سنجة فرهنگ سازمانی در حوزه‌های «فرهنگ کار گروهی» و «فرهنگ یادگیری»، براساس سنجة فرایندهای سازمانی در حوزة «یکپارچگی فرایندهای سازمانی»، براساس سنجة راهبرد سازمانی در حوزه‌های «چشم‌انداز و رسالت» و «میزان انسجام و همسویی فناوری اطلاعات با راهبرد کلان سازمان»، براساس سنجة منابع انسانی در حوزه‌های «پشتیبانی، تعهد و درگیری مدیریت ارشد» و «روحیه کار گروهی در کارکنان» و براساس سنجة فناوری‌ها در حوزه‌های «دانش مناسب در مورد سامانه‌های فنی»، «توانایی سازمان در برگزاری برنامه‌های آموزشی مناسب و کافی» و «دانش مناسب در مورد سامانه‌های سنتی» از سطح آمادگی نسبتاً مطلوبی برخودار بوده و در دیگر حوزه‌ها از آمادگی لازم برخوردار نیست.