عوامل موثر بر جابجایی پایگاه های نظامی آمریکا در اروپا: (از غرب به شرق اروپا)

Abstract

در پژوهش حاضر با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی به بررسی حضور نظامی آمریکا در اروپا و دلایل ژئوپولیتیکی، ژئواکونومیکی و راهبردی جابجایی این پایگاه ها که موجب تغییر موازنه از غرب به شرق اروپا شده، پرداخته شده است. منشا حضور نظامی و ایجاد پایگاه های نظامی آمریکا در اروپا به جنگ جهانی اول و در سطحی گسترده به جنگ جهانی دوم باز می گردد. الزامات جنگ سرد این فرصت را برای آمریکا فراهم کرد تا با هدف و بهانه مقابله با کمونیسم و بلوک شرق و جلوگیری از نفوذ آن در کشورهای اروپای غربی، پایگاه های نظامی خود در این قاره را دائمی کند. کشورهای آلمان، ایتالیا، انگلیس، اسپانیا، یونان و پرتغال به طور سنتی کشورهایی هستند که آمریکا بیش از هرجای دیگر اروپا در آنها دارای پایگاه نظامی است. با این حال از اوایل قرن 21 میلادی به دلایل مختلف اقتصادی، سیاسی، امنیتی- نظامی، راهبردی و ژئوپولیتیکی اقداماتی در خصوص تعطیلی برخی پایگاه ها و جابجایی آنها به اروپای شرقی و جنوب شرقی شروع شده است. فرضیه مقاله این است که عزیمت پایگاه های آمریکا به سمت اروپای شرقی ذیل سه منطق اقتصادی، راهبردی و ژئوپولیتیکی قابل بررسی است. در این راستا هزینه های بالای نگهداری نیروها در اروپای غربی، وجود فضاهای مناسب در شرق اروپا برای انجام مانور های نظامی گسترده، سختگیری های بیشتر نهادهای محیط زیستی و افکار عمومی در کشورهای اروپای غربی، حضور نظامی در دموکراسی های نوپای اروپای شرقی و نزدیکی به مناطق عملیاتی در قفقاز و غرب آسیا از مهم ترین دلایل جابجایی پایگاه های نظامی آمریکا از غرب به شرق اروپا می باشد.