توانمندی موشکی در سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران در غرب آسیا (2018-2001)

Abstract

<em>محیط امنیتی پرتلاطم غرب آسیا دارای خصوصیاتی است که سبب می‌شود موشک‌های بالستیک با کارایی و اثربخشی جمعی بتوانند</em> <em>به عنوان یک موازنه‌گر (</em>Equalizer<em>) کلیدی در برابر </em><em>مزیت‌های کمی و </em><em>کیفی و برتری‌های نظامی دیگر کشورها در نظر گرفته شوند؛ </em><em>به همین دلیل </em><em>جمهوری اسلامی ایران در پرتو تجارب جنگ با رژیم بعث عراق و با توجه به تحریم‌های بین‌المللی در زمینۀ خرید و تجهیز تسلیحات </em><em>مدرن </em><em>نظامی به اتخاذ رویکرد خوداتکایی دفاعی در برابر تهدیدات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای - با تمرکز بر تقویت توانمندی‌ بومی موشک‌ بالستیک روی آورده است. پرسش اصلی مقاله این است که موشک چه جایگاهی در سیاست دفاعی ج.ا. ایران در منطقه غرب آسیا دارد؟ مبنای پاسخ به این سؤال نظریه نوواقع‌گرایی است و در پاسخ این فرضیه مطرح می‌شود که ج.ا.ایران به دلیل ویژگی‌ها و امتیازات منحصربه‌فرد موشک‌ و موانع و محدودیت‌های ناشی از تحریم‌های بین‌المللی به منظور حفظ موازنۀ قدرت و جلوگیری از شکل‌گیری هژمون منطقه‌ای، به تقویت توانمندی بومی موشک‌های بالستیک (شامل کوتاه‌برد، میان‌برد و دوربرد) پرداخته است. موشک بالستیک در نقش ستون فقرات سیاست دفاعی ج.ا.ایران، مهم‌ترین ابزار این کشور برای ایجاد موازنۀ قدرت منطقه‌ای است؛ این</em> <em>پژوهش از نوع کیفی</em> <em>و بر اساس روش توصیفی</em><em>–</em><em> تحلیلی و مصاحبۀ عمیق با نوزده نفر از نخبگان بوده و همچنین شیوۀ گردآوری داده‌ها و اطلاعات به</em> <em>صورت</em> <em>کتابخانه‌ای است</em><em>.</em>