ارزیابی و تحلیل تهدیدات اسلام‎گرایی افراطی در پاکستان علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر نقش انقلاب اسلامی

Abstract

در آثار علمی موجود در ارتباط با تهدیدات افراط‎گرایی اسلامی در پاکستان علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، دو خط‎مشی مشخص اصلی وجود دارد: برخی با ذکر عوامل تکوین افراط‎گرایی اسلامی پاکستان، تهدیداتی از جنس مسائل عقیدتی را برای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران برشمرده‎اند و از نقش انقلاب اسلامی در ارتباط با این تهدیدات دریغ ورزیده‎اند. بعضی دیگر تهدیدات افراطیون پاکستانی را واکنشی در مقابل ماهیت تجدید نظرطلبانه‎ی انقلاب اسلامی دانسته و به تبع آن، خطرات افراطیون را در چارچوب رقابت جمهوری اسلامی ایران و کشورهای محافظه‎کار منطقه‎ای و فرامنطقه‎ای، بررسی نموده‎اند و از تهدیدات ناشی از مسائل هویتی بازمانده‎اند. در مقابل این پژوهش ضمن بررسی ریشه‎ها و نفس تهدیدات هویتی، سعی در شناخت ارتباط انقلاب اسلامی با تهدیدات موجود دارد. یافته‎های این پژوهش نشان می‎دهد گرچه مؤلفه‎های تکوین افراط‎گرایی اسلامی در پاکستان هم‎چون فقر، بی‎ثباتی سیاسی، مدارس دینی و حمایت عربستان از گروه‎های افراطی، در برانگیختن افراط‎گرایی اسلامی پاکستان اهمیت بسزایی دارند، اما انقلاب اسلامی این عوامل را از حالت بالقوه به بالفعل درآورده است. در مجموع، هر دو عامل تهدیدات امنیتی عدیده‎ای را برای جمهوری اسلامی ایران به‎وجود آورده‎اند که شیعه‎ستیزی، تهدیدات ناشی از قاچاق مواد مخدر، تحریک گروه‎های تجزیه‎طلب و تقویت وهابیت در جنوب شرق ایران و نهایتاً تهدید ناشی از امکان به قدرت رسیدن این گروه‎ها در پاکستان و دسترسی آنها به تسلیحات هسته‎ای را شامل می‎شوند.