تنگناهای ژئوپلیتیکی ترکیه و بحران سوریه

Abstract

کشورهای جهان با توجه به منافع ملی که برای خود تبیین نموده‌اند و ارزیابی‎هایی که از قدرت‌های رقیب خود دارند، تلاش می‌کنند با بهره‌گیری از موقعیت مکانی و سایر عوامل مؤثر بر قدرت ملی نسبت به اتخاذ سیاست‌های مناسب در راستای راهبرد دفاع ملی خود اقدام نمایند. در این راستا، در پی تحولات اخیر منطقه‎ی خاورمیانه، ترکیه تلاش می‎کند با توجه به سیاست خود یعنی «صفر کردن مسائل خود با همسایگان»، در کنار کشورهای غربی به‎ویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی و چند کشور عربی همسو با منافع غرب در پی دخالت برای براندازی حکومت مردمی بشار اسد در سوریه است. از این‎رو، این مقاله تلاش می‎کند با روش توصیفی- تحلیلی به تبیین تنگناهای ژئوپلیتیکی ترکیه و تأثیر آن در بحران ایجادشده در سوریه بپردازد. بررسی‌هایی که در این پژوهش انجام شد، نتایجی را در بر داشته است، از جمله می‎توان به مواردی اشاره کرد: تضعیف و شکستن محور مقاومت و کاهش عمق راهبردی ایران که به‎عنوان رقیب منطقه‏ای ترکیه محسوب می‎شود، در جهت افزایش دادن نفوذ و قدرت چانه‎زنی خود در منطقه و جهان، جلب‏نظر اتحادیه‎ی اروپا و غرب جهت پذیرش عضویت ترکیه در این اتحادیه، تغییر نگرش سیاسی در هیأت حاکمه‏‎ی (حزب عدالت و توسعه) ترکیه در جهت سیاست‎های نوعثمانی‏گرایانه (توسعه‎طلبانه) و پیگیری مسائل قومی- تاریخی و به‎ویژه مسائل مرزی به نفع خود، تغییر ماهیت دولت علوی سوریه و روی کار آمدن حکومت سنی مذهب در جهت همسو بودن با اهداف ترکیه و غرب، و در کلام آخر در جهت منافع اقتصادی ترکیه است که بیش‎تر اهداف ذکرشده، موقعیت ترکیه را از نظر سیاسی و ژئوپلیتیکی در جهت رسیدن به این منافع (الگوی غالب منطقه‎ای با رشد اقتصادی بالا) بهتر خواهد کرد.