رژیمهای بین المللی کنترل صادرات تکنولوژی

Abstract

مسئله"کنترل صدور و اشاعه تکنولوژیهای پیشرفته" همواره یکی از محورهای بسیار مهم در مجموعه استراتژیها و سیاستگذرایهای دول غربی و بویژه امریکا بوده است. در دوران حیات نظام دو قطبی و بویژه در مقاطع مختلف جنگ سرد، سیاستهای مربوط به محور پیش گفته به سوی بلوک شرق سمت گیری شده بود. غرب به سیادت آمریکا می کوشید که تکنولوژیهای پیشرفته ای که بر توانمندی اقتصادی و نظامی شوروی(سابق) و متحدین آن تأثیرات فزاینده ای دارد، به این کشورها انتقال نیابد و یا دست کم از روند انتقال کنترل شده ای برخوردار باشد. همزمان با آغاز و پایان جنگ خلیج فارس، فضای جدیدی صحنه روابط بین الملل را فراگرفت و در پی آن کشف زرادخانه های بزرگ عراق، رژیمهای بین المللی کنترل صادرات را متوجه این مسئله نمود که:"دولتهای برخوردار از مبانی تکنولوژیکی و صنعتی محدود نیز می توانند فناوری های تولید بمب و فوت و فن های لازم در زمینه برنامه های بزرگ مربوط به سلاحهای هسته ای را بدست آورند و (افزون بر آن) توانائی آن را دارند که وسایل تکنیکی خود را از مجموعه وسایل آگاهی دهنده و تأمینات آژانس بین المللی انرژی هسته ای(????) پنهان کنند.