عوامل منطقه‌ای مؤثر بر همگرایی ایران و روسیه و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

Abstract

روسیه، بزرگ‌ترین کشور جهان و دومین قدرت نظامی و یکی از اصلی‌ترین قطب‌های سیاسی نظام بین‌الملل، به عنوان مهم‌ترین همسایه‌ی کشورمان، در کنار سایر خصوصیات جغرافیایی و با موقعیت بالای ژئواستراتژیکی و ژئوپلیتیکی، خود را میراث‌دار اتحاد جماهیر شوروی قلمداد کرده و به‌دنبال تثبیت و ارتقای نقش جهانی خود در تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی است. ناهم‌خوانی سطح کنونی روابط با این کشور، با پتانسیل‌ها، منافع و تهدیدات مشترک و عوامل عدیده‌ی مؤثر بر هم‌گرایی میان دو طرف، محققین و دل‌سوزان دو کشور را بر آن داشته تا ضمن بررسی این روابط به ارائه‌ی راه‌کار جهت هم‌افزایی توان با بهره‌گیری از ماهیت فرصت‌های متقابل بپردازند.<br /> هدف این مقاله احصا و برشماری عوامل مؤثر بر هم‌گرایی بین ایران و روسیه در سطح منطقه‌ای و بررسی میزان تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. روش تحقیق در مقاله‌ی حاضر توصیفی- تحلیلی، پیمایشی است. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات پرسشنامه و روش تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss صورت پذیرفته است. بنابراین، سؤال اصلی این پژوهش که: «عوامل منطقه‌ای مؤثر بر همگرایی ایران و روسیه کدامند و به چه میزان بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تأثیرگذارند؟»<br /> در مجموع، میزان تأثیر چهارده عامل مؤثر بر هم‌گرایی بین ایران و روسیه در سطح منطقه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که در بین این عوامل به‌ترتیب سه عامل «مشارکت ایران و روسیه در مقابله با حضور و نفوذ قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و متحدان آنها در منطقه (از جمله آمریکا،‌ ترکیه، رژیم صهیونیستی، عربستان و پاکستان)»، «همکاری ایران و روسیه برای حل و فصل بحران سوریه»، «مشارکت ایران و روسیه در استقرار و حفظ صلح و تحکیم ثبات و امنیت در منطقه» بیش‌ترین تأثیر را بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دارند که البته هوشیاری دولت‌مردان ایرانی را نیز در این موارد می‌طلبد.