کاربست‎های نظامی شکار در فتوحات دورة ایلخانان و تیموریان

Abstract

شکار از جمله سنن رایج در بین اکثر اقوام گذشته است که با انگیزه‌های متفاوت بدان می‌پرداختند. اقوام ترک و مغول شکار را با هدف تأمین غذا و مایحتاج زندگی و همچنین تمرین فنون رزمی انجام‎می‌دادند. چنگیز‌خان و تیمور در فواصل جنگ‌ها و یا فصولی از سال، با برگزاری شکار در مناطق مختلف، سپاهیان خود را به تیر‌اندازی و شیوة فریب، اغفال، محاصره و صید حیوانات شکاری عادت می‌دادند تا آنان همین فنون را در میادین جنگ علیه دشمن به‎کار‎گیرند. در‌ واقع، شکار نه‎تنها به منظور تأمین بخشی از آذوقۀ اقوام ترک و مغول انجام‎می‌پذیرفت، بلکه صحنۀ شکار مانند مانور نظامی بود که در آن فنون جنگی از جمله اسب‌سواری، تیر‌اندازی، شیوة محاصره و به‎دام‌انداختن دشمن تمرین می‌شد. این شیوة تمرین نظامی برای شاهزادگان و جوانان میدانِ جنگ‌ندیده، اهمیت بسیاری داشت. در این مقاله، علل و انگیزه‌های فرمانروایان ترک و مغول از شکار و چگونگی انجام آن در دورة ایلخانان و تیموریان به شیوة تحلیلی و توصیفی بررسی شده و همچنین به منظور بیان چگونگی فنون رزمی اقوام ترک و مغول (الهام‌گرفته از سنن اجتماعی)، به روش‌هایی مانند برگزاری مراسم جشن و بخشش هدایا اشاره می‌شود که فرمانروایان برای تقویت روحیۀ سپاهیان انجام‎می‌دادند.