پژوهش‌نامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
نقش پیوندهای تجاری و فرهنگی شرق آفریقا و خلیج فارس در آئین زار
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-10-23)بردگان سیاه یکی از اقلام مهم تجاری بودند که از روزگاران باستان رواج داشته و بعد از فتوحات اسلامی نیز کم و بیش تداوم داشت. سواحل خلیج فارس و دریای سرخ از جمله مقاصد مهم برای جابجایی و نقل و انتقال یا اسکان این بردگان بودند. ...
-
بررسی کارکرگرایانه رابطه‌ی فرهنگ،اقتصاد و امنیتِ زرندِ کرمان در دوره پهلوی اول
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-05-22)چگونگی اجرا و پیاده‌سازی امنیت در قالب یک نهاد مرتبط به فرهنگ و اقتصاد، به شبکه پیچیده‌ای از روابط فردی،اجتماعی و نهادی بستگی دارد، در واقع، امنیت، پاسخی فرهنگی،اقتصادی و ... به نیازهای همه جانبه مردم است و نیز، امنیت، ...
-
تبعات شیوع امراض حیوانی: بررسی مرگ و میر احشام در ایرانِ دهه1300ش
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-10-23)بیماریهای مهلک و مسری را میتوان از چالش های مهم جامعه ایرانِ پیشامدرن بشمار آورد؛ فقدان زیرساختهای بهداشتی - درمانیِ مناسب و ناکارآمدی طب سنّتی، زمینه را برای شیوع بیماریهای کُشنده هموار نموده و خسارات مالی و جانی ...
-
مطالعه تطبیقی دیدگاه های ویلیام هاس با محمدعلی جمال زاده در زمینه خلقیات ایرانیان
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-05-22)ویلیام هاس در فصل پنجم کتاب خود "Iran"، خلقیات ایرانیان را مورد مطالعه قرار داده است. از سوی دیگر، کتاب «خلقیات ما ایرانیان» اثر محمدعلی جمال‌زاده ازجمله آثار فارسی معتبر در موضوع خلقیات‌نویسی ایرانیان به‌شمار می-رود. مقاله ...
-
مالکیت ارضی و نظام های بهره‌برداری در دوره ناصری نمونه موردی لرستان
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-10-23)مهم‌ترین بخش اقتصاد ایران در عهد ناصری، اقتصاد ارضی بود زیرا مهم‌ترین بخش درآمد سرانه کشور و درآمدهای دولت از این بخش تأمین می‌شد. در این مقاله مالکیت ارضی در لرستان و تغییرات آن با‌توجه ...
-
جایگاه سیاسی، دینی و اقتصادی خاندان مهرنرسه در دولت ساسانیان
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-10-23)چکیدهساسانیان، در آغاز سده سوم میلادی از استان پارس، زادگاه هخامنشیان، برخاستند و حکومتی را بنا نهادند که در آن روحانیون زردشتی و خاندان های نژاده جایگاه ویژه ای داشتند. در تاریخ ساسانیان به ویژه هنگامی که پادشاه ضعیف ...
-
مطالعه نحوه اثرگذاری عوامل تاریخی دوره قاجار بر منظرهای روستایی آن
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-10-23)بافت تاریخی دوره قاجار که به‌عنوان بافت تاریخی آغاز گذار از سنت به مدرنیته در تاریخ ایران شناخته می‌شود شرایط تاریخی‌ای را رقم زد که بر ساحت‌های مختلف جامعه ایرانی ازجمله منظرهای فرهنگی روستاها تأثیر گذاشت. به‌تناسب مفهوم ...
-
ساخت‌یابی برنامة توسعه در ایران عصر پهلوی
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-10-23)تجربة ایرانیان در دوران معاصر با مفهوم توسعه پیوند خورده است. این مفهوم که در قرن بیستم رواج یافت، تاثیر زیادی بر ساختارها، فرایندها و رویکردهای اندیشه‌ای به‌جای گذاشته است. در ایران نیز با روی کار آمدن حکومت پهلوی، مفهوم ...
-
چالش نساجی سنتی ایران در دورة قاجار با تحولات صنعتی اروپا (1211ق. تا 1344ق.)
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-10-23)انقلاب صنعتی با تغییر در شیوة تولید، در صنایع سنتی ملل تأثیرات شگرفی بر جای گذاشت. متأثر از تحولات صنعتی، نساجی ایران در چالش با تولید ماشینی قرار گرفت؛ این تحولات به تدریج سلیقة جامعة ایران قاجاری به‌ویژه دربار، اشراف و ...
-
تأثیر مناسبات بازرگانی با هند بر گفتمان نوسازی و مشروطه‌خواهی ایرانیان (1317ق./1900م تا 1332ق./ 1914م.)
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-10-23)مناسبات پرحجم تجاری ایران و هند، در آستانه مشروطه کاهش پیدا کرد؛ لیکن همین روابط نیم‌بند نیز در جامعه ایران بازتاب یافت و در پیدایش افکار نو در سیاست و فرهنگ تأثیرگذار بود. مسئله اصلی تحقیق چگونگی زایش سرمایه‌داری نوین در ...
-
نقش حکومت در ایجاد شبکه های آبیاری و توسعه کشاورزی در مغرب قرون میانه
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-10-23)نوشتار حاضر به بررسی تاریخی جایگاه و نقش حکومتهای مغرب دوران میانه در ایجاد و کنترل نظام آبیاری در اقتصاد کشاورزی میپردازد. به نظر میرسد در مغرب قرون میانه یک سیاست آگاهانه برای توسعه کشاورزی ...
-
چالش های اجتماعی و اخلاقی قهوه خانه ها در دوران قاجار
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-05-22)درهر جامعهای برحسب ضرورت و نیاز بشری مراکزی جهت استراحت و گذران اوقات تاسیس شده است. در ایران نیز از دوره صفویه قهوهخانه با این هدف بنا گردید. این مکان از این زمان به بعد به عنوان مکان عمومی جزء بافت شهری قرار گرفت ماهیت ...
-
واکاوی مضامین اخلاقی مرتبط با زنان در اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در حوزه مفاهیم تعلیمی
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-05-22)ادبیات اندرزی در بین متون پهلوی به دلیل طرح مفاهیم اخلاقی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. در این راستا متن اندرزی منسوب به آذرباد مهراسپندان از موبدان موبد عصر شاپور دوم ساسانی حاوی نکات تعلیمی قابل تأملی است که با هدف ...
-
سرآغاز آشنایی ایرانیان با تکنولوژی برق در آمریکا و تاثیر آن بر نوسازی این صنعت در عصر قاجار
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-10-23)به دنبال انقلاب صنعتی و تحولات صورت گرفته در آمریکا، ایرانیان بیش از پیش به دنبال چرایی رشد و پیشرفت این کشور برآمدند یکی از موضوعاتی که آنها دنبال کردند فناوری‌های نوظهور در این کشور از جمله صنعت برق بود. نوشتار حاضر با ...
-
راه و راهسازی(شوسه) در مناطق کردنشین؛ اهداف و فرایند شکل‌گیری(1304 -1320)
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-10-23)راه و راهسازی در مناطق کردنشین از جمله نخستین مقوله‌هایی بود که توجه حاکمان و دولتمردان این حدود را از دوره پس از جنگ جهانی اول به خود جلب کرد. مجموعه عواملی از جمله هرج و مرج، نبود امنیت، ضعف حکومت مرکزی، نبود بودجه و... ...
-
حضور زنان درجنبشهای اجتماعی از بلوای سیاسی نان تا جنبش مشروطه (1209-1268هجری شمسی )
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-05-22)چکیده: حضورزنان در جنبش‌های سیاسی اجتماعی تاریخ معاصر از اوان مشروطه با حرکت‌های تأثیرگذاری چون جنبش تنباکو آغاز و با اوج گیری تحولات مشروطه حضورزنان درجنبشهای سایر شهرها گسترش یافت . مسأله این پژوهش درمورد بررسی چگونگی ...
-
چالش‌های فرهنگی واجتماعی فراروی انتقال فن آوری به ایران با تاکید بردیدگاه هافستد
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-05-22)فن آوری به سبب اهمیت وجایگاهش قدمتی به دارازای حیات بشری دارد، تقسیم بندی ادوار تمدنی به عصر حجر، فلز، انقلاب صنعتی تا حدی چنین اهمیت وضرورتی را آشکار می سازد. با اینهمه، در پی تحولات اروپا در عصر جدید به تدریج روش‌های کسب ...
-
ارزیابی عملکرد سازمان زنان ایران مطالعه موردی: اصفهان (1345-1357ه.ش)
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-05-22)سازمان زنان ایران به عنوان یک نهاد دولتی در سال 1345 تاسیس شد و فعالیت‌های آن علاوه بر مددکاری و خیریه بیشتر متمرکز در امورزنان و خانواده بود. با آگاهی زنان از وجود این نهاد به تدریج شُعباتی در سایر شهرها ایجاد شد که هرکدام ...
-
موقعیت جریان‌های اجتماعی در تحولات منجر به زوال قاجاریه
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-05-22)از مشروطه تا کودتای 1299هـ.ش، در هر رویداد تاریخ‌ساز، سوای عوامل بیرونی و شاخصه‌های مؤثر فرعی، پنج گروه اجتماعی اصلی در صحنۀ سیاست ایران دست‌درکار بوده‌اند. شاهزادگان، اشراف و هواداران سـلطنت؛ روشنفکران و آزادی‌خواهان؛ ...
-
پروسوپوگرافی مزدوران کورش جوان: افسران سربازگیر
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی (با همکاری انجمن ایرانی تاریخ)IHCS, 2023-05-22)کورش جوان هخامنشی در تلاش نافرجام خود برای به دست‌آوردن تخت و تاج شاهی از دست برادر خود، اردشیر دوم، نیروی بزرگی از مزدوران را با مساعدت دوستان صاحب‌منصب یونانی‌اش به خدمت گرفت. مطالعه دربارۀ این افسران با استفاده از رویکرد ...
