بررسی راهبردی اثرگذاری تحریم بر نرخ ارز از کانال حساب مالی

Abstract

ارزیابی بازار ارز در ایران، این موضوع را به خوبی نشان می‌دهد که نوسان‌های نرخ ارز تحت تأثیر رویدادهای سیاسی از جمله تحریم‌های بین الملی بوده است. ریشه‌های این تأثیر گذاری، اقتصاد تک محصولی و وابستگی شدید به فروش نفت، عدم تنوع در سبد صادراتی و تاثیرپذیری شدید حساب جاری و نیز تحت تاثیر قرار گرفتن سرمایه گذاری خارجی در داخل مرزهای کشور بوده است. به همین منظور، مطالعه ی حاضر در بازه ی زمانی۱۳۹7-۱۳۵7، با استفاده از الگوی تصریح شده نرخ ارز و روش خود توضیحی با وقفه های توزیعی (ARDL)، به ارزیابی اثرات تحریم های بین المللی همه جانبه‌ی سال ۱۳۹۱ بر نرخ ارز از طریق تأثیرگذاری بر میزان صادرات نفت ومجموع سرمایه گذاری خارجی پرداخته و در ادامه، اثرات سایر متغیرهای تأثیرگذار را نیز مورد بررسی قرار داده است. نتایج نشان می‌دهد که تحریم های سال ۱۳۹۱ ازطریق وارد کردن تکانه های منفی به دریافتی‌های ارزی نفت، بروز موانع و مشکلات بر سر راه تجارت ایران و ورود سرمایه خارجی به داخل کشور، تأثیر مستقیم و قوی بر نرخ ارز داشته است. همچنین، شاخص بهای کالاهای مصرفی (CPI) رابطه مثبت و معنی داری با رشد نرخ ارز نشان می‌دهد. از طرفی بر اساس نتایج بدست آمده، رابطه معکوس بین تولید ناخالص داخلی و نرخ ارز وجود دارد که نشان از محوریت صادرات در زمان افزایش تولید ناخالص داخلی دارد که با ارز آوری بیشتر جانب عرضه ارز را تحریک کرده و به کاهش نرخ ارز کمک نموده است.