مطالعه تأثیر افزایش درآمدهای نفتی بر ارزش افزوده بخش صنعت در ایران

Abstract

نفت، یکی از مهم‌ترین منابع انرژی شناخته‌شده در جهان بوده و نوسانات قیمت آن فعالیت‌های اقتصادی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر شوک‌های قیمت نفت بر ارزش افزوده بخش صنعت در ایران در قالب بیماری هلندی بود. در این راستا، با استفاده از داده‌های مربوط به دوره زمانی 1389-1357 و روش همجمعی به بررسی و آزمون فرضیات مطالعه پرداخته شده است. در این پژوهش، ابتدا با استفاده از مطالعات پیشین یک الگوی VAR برای ارزش افزوده بخش صنعت ارائه شده است. در ادامه، پس از بررسی ایستایی متغیرها و تعیین طول وقفه بهینه، اثر تکانه‌های وسیع بر بردار هم‌انباشتگی و آزمون مجموع انباشت پسماندهای برگشتی برای بررسی وجود شکست ساختاری انجام شده است. نهایتاً، وجود رابطه تعادلی بلندمدت بین متغیرها بررسی شده که نتایج به‌دست‌آمده وجود رابطه تعادلی بلندمدت بین متغیرها را رد کرد. تجزیه‌و‌تحلیل یافته‌های حاصله نشان می‌دهد که افزایش درآمدهای نفتی با گذاشتن تأثیر مستقیم بر روی نرخ ارز واقعی و نرخ تورم داخلی، به‌طور غیرمستقیم موجب تأثیر منفی بر ارزش افزوده در بخش صنعت می‌شود. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که مدیریت صحیح صندوق ذخیره ارزی به‌منظور جلوگیری از ورود نقدینگی مازاد به اقتصاد کشور می‌تواند بهترین راه مقابله با بروز این پدیده (بیماری هلندی) در کشور باشد.