چالش‌های اساسی تربیت دینی در فضای ریزوماتیک

Abstract

ژیل دلوز (1995-1925) فیلسوف پست مدرن و پساساختارگرای فرانسوی استعاره ریزوم و فضای ریزوماتیک خود را از زیست شناسی الهام گرفته است. ریزوم به عنوان یک استعاره زیست شناختی نمادی برای رشد چندگانه و نامحدود از طریق اتصالات ممتد است. مفهومی که در مقابل درخت و رشد درختی است که بر خطی و متوالی بودن حرکت تأکید دارد. فضای ریزوماتیک با تأکید بر شدن، نمادیسم، فولدینگ، قلمروزدائی و بازقلمروسازی و تأکید بر اصولی همچون ارتباط و ناهمگنی، چندگانگی، گسست نادلالت‌گر، نقشه‌کشی و نقش برگردانی، تمرکززدائی، نفی دوالیسم و سلسله مراتب چالش‌ها و مشکلاتی را برای تربیت دینی به خصوص در جوامع بنیادگرا ایجاد می‌کند. فضای ریزوماتیک اصول بازنمائی، سلسله مراتب و انظباط را به طور کل رد می‌کند. اصولی که در تربیت دینی جوامع مذبور بر آن تأکید ویژه می‌شود. این مقاله به دنبال تبیین فضای ریزوماتیک و چالش‌های آن برای تربیت دینی است.