جایگاه زبان سکوت در تربیت دینی

Abstract

دین اسلام با برخورداری از منابع غنی «قرآن و سنت» برنامة تربیتی همه‌جانبه‌ای به جهانیان عرضه می‌کند. یکی از ابعادی که دین اسلام آن را به‌خوبی تبیین می‌کند، «سکوت» است. پژوهش حاضر بر موضوع جایگاه زبان سکوت در تربیت متمرکز است؛ به همین منظور، ابتدا معنای سکوت را در تربیت دینی مشخص می‌کند و سپس با تکیه بر قرآن و سنت، جایگاه سکوت را در این دو منبع تبیین می‌نماید. برای دستیابی به این هدف، ابتدا با مراجعه به قرآن و کتب روایی، معنای سکوت روشن شد و درنهایت، با تحلیل اطلاعات به‌دست‌آمده، جایگاه این مهم در تربیت دینی تبیین شد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد سکوت و خاموشی معادل واژة صمت و انصات، به‌معنای عفت کلام است و در روایات دینی اسلامی، سکوت با مؤلفه‌هایی همچون عقل‌ورزی، تفقّه و حلم رابطة مستقیمی دارد. درنهایت این نتیجه به‌دست آمد که در نظام تعلیم و تربیت کنونی، به‌دلیل انتقال حجم وسیع اطلاعات و داده‌ها، زمانی برای تفکر و تأمل وجود ندارد و راه برطرف کردن این خلأ، تجربة سکوت و فراهم کردن فرصتی برای آن است.