شبیه‌سازی یک بعدی آبشویی رسوب در مخازن سدها

Abstract

کنترل رسوبات در مخزن سدها یکی از موضوعات مهم در مدیریت این مخازن است که موجب افزایش عمر مفیدآنها می­شود. مخازن سد به عنوان یک مانع باعث تله­اندازی رسوب می­شود و از انتقال رسوب به رودخانة پایین دست جلو‌گیری می‌کند. افزایش مقدار رسوباتدر مخزن، باعث کاهش عمر مفید سد و کاهش استفاده از آن می­شود. روش­های مختلفی برای تخلیة قسمتی از رسوبات مخزن مورد مطالعه قرار گرفته‌است. آبشویی رسوب درمخزن سد به دلیل استفاده از انرژی جریان آب و <br /> بی­نیاز بودن به منبع انرژی اضافی،(مانند لایروبی) در مخازن مختلف در سراسر دنیا به کار گرفته شده است و از اولین گزینه­ها در مدیریت رسوب در مخازن است. در این مقاله یک مدل ریاضی یک‌­بعدی با جریان یکنواخت در مورد آبشویی رسوب در مخزن سد بررسی شده است. این مدل با فرض داشتن پروفیل اولیه رسوب و حل معادلة پیوستگی رسوب بر اساس روش تفاضل­های محدودتهیه شده است و توانایی محاسبة پروفیل رسوب با زمان را دارد. همچنین، مقدار حجم رسوبات شسته‌شده و حجم آب مخزن با گام­های زمانی متفاوت در این مدل محاسبه می‌شود. این مدل برای داده‌های آزمایشگاهی و داده‌های واقعی ارزیابی شد؛ نتایج حاصل از مدل، در مقایسه با مقادیر واقعی، رضایت­بخش بود. مقایسة نتایج این مدل با مدل HEC-6، مزیت این مدل و ضعف مدل HEC-6 را در پیش‌بینی پروفیل بستر فرسایش­یافته نشان می‌دهد.