بایسته‌های مبلّغین برای تبلیغ دین در اینترنت

Abstract

چکیده در طول تاریخ اسلام در هر عصری، از نظام‌های ارتباطی خاصی برای تبلیغ دین استفاده شده است. این امر از انعطاف‌پذیر بودن روش‌های تبلیغ دین سرچشمه می‌گیرد. بعد از ادغام فناوری‌های ماهواره با رایانه و تلویزیون بدیل‌هایی برای نظام‌های ارتباطی قبلی پدید آمده و نظام جدید جانشین نظام‌های قبلی شده است. در میان این نظام­ها اینترنت را باید بزرگ‌ترین سامانه­ای دانست که تاکنون به دست انسان طراحی، مهندسی و اجرا شده است. این سامانه شبکه‌ای عظیم از میلیون‌ها رایانه است که کاربران مختلف و اهداف‌ متعددی دارد؛ ولی در نهایت به صورت یک شبکه جهان‌شمول، واحد و در مقیاس جهانی به هم متصل است. استفاده از این فضا برای تبلیغ دین نه تنها ممکن، بلکه ضروری است به دلیل اینکه هیچ زمانی در این اعصار مانند زمان حاضر امکان تبلیغ با این وسعت و این امکانات نبوده است. در این پژوهش نگارنده با مفروض گرفتن عدم محدودیت دین برای استفاده از فن­آوری­های نو مانند اینترنت برای تبلیغ دین، و به مثابه مسیر بودن و نگاه توسعه­ای نهاد دین به اینترنت برای تبلیغ دینی، طی مصاحبه ژرف با عده­ای مبلّغین و مدیران فضاهای دینی اینترنت و بررسی اسنادی، به بررسی بایسته‏های تبلیغ دینی در فضای مجازی برای مبلّغین، پرداخته است و در نهایت تأسیس شورای تبلیغ دینی مجازی کشور را برای تبلیغ دین در اینترنت پیشنهاد می‏کند. برای تحلیل اطلاعات مصاحبه­ها، از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. تحلیل مضمون، روشی برای شناخت، تحلیل و پردازش الگوهای موجود در داده‌های کیفی است. این روش با مطالعه مصاحبه ها، کدگذاری عبارت­ها، استخراج مضمون­ها، تهیه شبکه مضامین و در نهایت مرتبط کردن نتایج تحلیل مضامین با سؤالات تحقیق انجام می­شود.